Dijk3daagse: terugblik op dag 3

Alweer de laatste dag van onze Dijk3daagse! Met 22 kilometer voor de boeg was het de langste etappe van de drie. Zo'n dertig deelnemers wandelen mee op deze dag die in het teken staat van cultuurhistorie, natuur en dijkversterking.

Bij de eerste koffiestop vertelt projectmanager Peter Hesen van deeltraject Jaarsveld - Vreeswijk over de geschiedenis van dijkversterking door de eeuwen heen, het waarom van de scherpe bocht in de dijk en oudhoevig land.

Beheer uiterwaarden

Marjolijn van de Zandschulp, Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat Oost-Nederland legt halverwege Jaarsveld uit hoe belangrijk de uiterwaarden zijn voor natuur, maar ook als "bak" om het rivierwater snel af te voeren: "We hebben een speciaal team voor het beheer van de uiterwaarden, dat samenwerkt met mensen van de waterschappen en natuurbeheerders. Bijvoorbeeld bij het opruimen van de uiterwaarden na hoogwater. Wat we na het hoge water van afgelopen zomer uit die bak vissen aan plastic, dat is niet te filmen!"

Wat als die buien in de Eifel bij ons vallen?

Martijn Looijer vertelt over zijn werk bij de Staf Deltacommissaris. "Na de film van Al Gore, De ongemakkelijke waarheid, vroegen we ons af:  Kunnen we in onze delta blijven wonen? Ja, was het antwoord, dat kan, maar dan moeten we wel wat gaan doen. We moeten geld apart zetten voor water, in Den Haag; dat hebben we gedaan. En een regisseur aanstellen, dat is de Deltacommissaris geworden. We hebben het bij onze staf voortdurend over de vraag: Hebben we nog wel tijd? Wat als de buien van afgelopen zomer niet in de Eifel en de Ardennen waren gevallen maar bij ons? We hebben zo langzamerhand wel een regering nodig die aan de slag gaat."

Els Otterman vult aan: "Het gevaar komt niet alleen uit de rivier, maar ook uit de lucht. Naast ons dijkversterkingsproject Sterke Lekdijk hebben we daarom een programma klimaatadaptatie om ons voor te bereiden op extreme buien. En dan hebben we ook nog de droogte. Welkom in de Delta!"

Het dijkhuis en de dijkbewakingsorganisatie

Dieny Scheffer, voorzitter van de Stichting Kunst en Cultuur Lopik, vertelt over het dijkhuis, het peilschaalhuisje en de rondleidingen die vrijwilligers hier geven. Het dijkhuiscomplex met wachthuis, voormalig dijkmagazijn, woning van de kameraar, peilschaalhuisje en wachthuispaal is een Rijksmonument. De bestuursleden van Hoogheemraadschap van De Lekdijk Benedendams en de IJsseldam, één van de rechtsvoorgangers van De Stichtse Rijnlanden, vergaderden hier. Bij hoogwater was het dijkhuis ook commandopost; daarvoor waren er slaapkamers waar dijkgraaf en hoogheemraden konden overnachten.

Salmsteke

Bij recreatieterrein Salmsteke staan Romee Kars en Willem Dabekaussen van TNO Geologische Dienst stil bij het 3D model dat van de Lekdijk en de ondergrond is gemaakt. Projectmanager Steef Severijn van De Stichtse Rijnlanden vertelt wat er allemaal komt kijken bij de combinatie dijkversterking, uiterwaardontwikkeling en recreatie, in samenwerking met het recreatieschap, Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat.

De Heul

Hoogheemraad Constantijn Jansen op de Haar vertelt bij de Heul over de betekenis van deze uitwateringssluis uit de 16e eeuw. Dit cultuurhistorisch erfgoed verkeert in slechte staat. Provincie Utrecht, gemeente Lopik en het waterschap willen het gemeentelijke monument restaureren. Steef Severijn geeft aan dat het de bedoeling is om een belevingspunt bij de Heul te maken, als onderdeel van de dijkversterking.

Kritische bewoners

Verderop langs de dijk haken verschillende eigenaren van percelen langs de dijk aan bij de groep. Zij vragen bij dijkgraaf Jeroen Haan en hoogheemraad Els Otterman aandacht voor de problematiek van de beheerstrook langs de dijk, die het waterschap voor de dijkversterking wil verwerven. Voor de deelnemers aan de Dijk3daagse een illustratie van de soms tegenstrijdige belangen die spelen bij dijkversterking.

Waterschapsgrens

De Dijk3daagse eindigt na 60 kilometer op de waterschapsgrens in Schoonhoven waar hoogheemraad Paul van den Eijnden en archivist Olaf van Twist van Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard de deelnemers hartelijk verwelkomen. Olaf vertelt aan de hand van de twee oude grenspalen iets over de geschiedenis van onze beide rechtsvoorgangers: Hoogheemraadschap Lekdijk Benedendams en Hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard. Hij eindigt met een toepasselijke uitspraak: Water zoekt altijd zijn eigen grens. Een mooi motto om deze wandeltocht mee af te sluiten!