Waterschappen reageren op IPCC-rapport: investeren in weerbaarheid nodig

Gepubliceerd op 28 februari 2022

Op maandag 28 februari heeft het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, een nieuw rapport gepresenteerd over de effecten van klimaatveranderingen en de mogelijkheden voor aanpassingen. Een belangrijke conclusie is dat er een grens zit aan de maakbaarheid en het kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Dat vraagt om een verankering van een leidende rol voor water en bodem bij ruimtelijke plannen. Daarvoor is regie nodig vanuit het Rijk.

Hoofdpunten uit het IPCC-rapport

De specialisten van het IPCC schrijven dat er grenzen zitten aan de mate waarin aanpassingen voor klimaatverandering nog zullen werken, als we de stijging van de temperatuur niet weten af te remmen. Tegelijkertijd zullen de klappen van klimaatverandering het hardst zijn in de meest kwetsbare gebieden in de wereld. We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in het zoveel mogelijk tegengaan van klimaatverandering en ons zo goed mogelijk voorbereiden op de gevolgen.

Klimaatverandering dagelijkse praktijk voor waterschappen

Dat het klimaat verandert, is voor ons waterschap goed zichtbaar. De weersomstandigheden worden grilliger en perioden van droogte of hoogwater nemen toe. Niet voor niets investeren de waterschappen gezamenlijk de komende jaren 3,2 miljard Euro aan sterkere dijken, een betere waterhuishouding en schoon water. Desondanks zit er een grens aan de maakbaarheid van ons land. Dijkgraaf Jeroen Haan: ‘We werken als waterschap hard aan het zo goed mogelijk aanpassen aan klimaatverandering. Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat overlast en schade als gevolg van weersextremen, niet altijd te voorkomen is. Samen met onze mede-overheden bereiden we ons zo goed mogelijk voor om eventuele schade te beperken.’

Ook hier zal wateroverlast optreden

Recentelijk heeft het waterschap gekeken wat er zou gebeuren als de extreme regenval van afgelopen zomer in Limburg in de regio Utrecht zou vallen. Daaruit bleek dat zoveel regen hier onmiskenbaar tot wateroverlast zal leiden. En dat er dus schade zal zijn en de grens tussen overlast en veiligheid vervaagt. Het is niet de vraag of zoiets in onze regio gaat gebeuren, maar wanneer. Daarom werken we als waterschap hard aan ons zo goed mogelijk voorbereiden op zulke extremen.

Water en bodem leidend in ruimtelijke ordening

Niet alles kan overal en daarom moeten er scherpe keuzes worden gemaakt bij de ruimtelijke inrichting, waarbij water en bodem de leidende principes moeten zijn. Dat kan betekenen dat je niet op iedere plek bestaande functies kunt blijven faciliteren. Het is belangrijk dat we onze weerbaarheid vergroten, bijvoorbeeld door water meer de ruimte te geven. Haan: ‘De keuzes die we nu maken hebben directe gevolgen voor de toekomst. Besteden we onvoldoende aandacht aan de rol van water en bodem, dan is het wachten op wateroverlast. Daarom zou water en bodem standaard leidend moeten zijn bij ruimtelijke keuzes en wil het waterschap aan de voorkant bij plannen betrokken zijn. Wat ons betreft: geen schop meer de grond in die niet klimaatadaptief is!’

Wat betekent dit voor De Stichtse Rijnlanden?

Als Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zien we de uitdagingen die met klimaatverandering komen. In het westelijk gebied heeft het waterschap te maken met bodemdaling, in het stedelijke gebied is de leefbaarheid en voldoende groen en blauw belangrijk en in het oostelijk gebied is de opgave om voldoende water vast te houden voor tijden van droogte. De komende twee weken gaan we dieper in op de bevindingen uit het IPCC-rapport in relatie tot het werk van het waterschap. Daarnaast besteden we komend jaar aandacht aan waterbewustzijn in het kader van 900 jaar waterbeheer. Zodat iedere inwoner uit ons beheergebied het belang van het thema begrijpt en weet wat er mogelijk is om zelf te doen.


Wat als 'de waterbom' was gevallen in De Stichtse Rijnlanden?

De 'waterbom' die afgelopen zomer in Limburg viel (175 mm in twee dagen) geprojecteerd op het gebied van De Stichtse Rijnlanden (waterhoogte in meters)

Wat betekent klimaatverandering voor het werk van het waterschap?

De waterberging bij de Grecht ten noorden van Woerden. Hier kan bij langdurige regenval water uit het gebied rondom Woerden tijdelijk worden opgeslagen. In de lente wordt het gebied plas-dras gezet voor weidevogels. Een mooi voorbeeld van multifunctioneel gebruik.

Infographic over de gevolgen van klimaatverandering en de oplossingen voor Europa