De impact van droogte en de KWA op het waterschapswerk

Gepubliceerd op 1 september 2022

Het droge, warme zomerweer in ons land houdt nog steeds aan. Het is al weer zes weken geleden dat het waterschap de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA), de aanvoer van extra zoetwater naar West-Nederland om daar de verzilting tegen te gaan, in werking stelde. Vanaf dat moment is ook de calamiteitenorganisatie van het waterschap actief. Dat betekent dat waterschappers die een rol hebben in de werkzaamheden die bij de droogte en de KWA komen kijken, voorrang geven aan dit werk. Wat betekent dit voor je dagelijks werk?

Voor Winfried van Leeuwen, gebiedsbeheerder in het Kromme Rijngebied en Niels Baks, rayonmedewerker in het Oude Rijngebied betekent het extra en deels ander werk. Maar ook heel actueel en zinvol werk. Een inkijkje in de werkzaamheden van deze twee waterschappers.

Winfried van Leeuwen, gebiedsbeheerder Kromme Rijn

‘De droogte heeft een behoorlijke impact op mijn werk. Vanaf het moment dat de KWA is aangezet, is onze calamiteitenorganisatie actief. Dat betekent dat je binnen je werk voorrang geeft aan zo’n calamiteit, in dit geval de droogte en wateraanvoer naar het westen. Binnen de calamiteitenorganisatie ben ik Hoofd Veld zoals dat bij ons heet. In normale situaties ben ik beheerder van het oostelijk deel van ons gebied, het Kromme Rijngebied; als Hoofd Veld ben je verantwoordelijk voor het goed lopen van alle zaken buiten rondom droogte, in het hele gebied van het waterschap.

Medio juli, bij de start van de KWA, begon het echt druk te worden. Ik draaide mee in het actieteam Water en had twee weken achterwacht. Dat betekent dat je 24 uur, dus ook ’s nachts in touw bent als dat nodig is.

Een belangrijk deel van mijn werk is het faciliteren van de mannen buiten: redden zij het nog en loopt alles naar wens. Veel belrondes, veel bezoeken op locatie. Ik ben in zo’n periode veel meer buiten dan anders. Dan kun je je een goed beeld vormen van de situatie, maar zie je ook de collega’s buiten.

Daarnaast had ik veel contact met pompleveranciers: we hadden op verschillende plekken in ons gebied tijdelijke pompen nodig om het water op peil te houden en voldoende water naar West-Nederland aan te voeren. Ook zijn er veel adhoc klussen en gedoe. Een voorbeeld van gedoe was de brandstofdiefstal bij Wijk bij Duurstede. Dat betekende veel bellen, regelen, kijken of er camerabeelden zijn. Maar bij het ad-hoc werk hoort ook het laten brengen van een lunch naar onze mensen en externen die druk bezig zijn met het opbouwen van een tijdelijke pomp. En dan ben ik heel trots dat mensen van zo’n pompleverancier vertellen dat onze medewerkers zo betrokken zijn.

Droge zomers zijn druk, maar het is ook de sjeu van ons werk. Heel veel saamhorigheid zowel buiten als binnen, en heel actueel, daar doe je het voor. Alhoewel het ook fijn is, dat zo’n periode niet het hele jaar duurt!’

Niels Baks, rayonmedewerker

‘Voor ons buiten zijn zomers altijd anders dan winters. In de zomer is het groeiseizoen en dat betekent meer begroeiing in het water. Dat zorgt voor meer meldingen. De hoge temperaturen hebben gevolgen voor waterkwaliteit zoals blauwalg, vissterfte, stank. Dan is het dus altijd wat drukker met storingen en meldingen van inwoners waar je actie op moet ondernemen.

Deze zomer komt de KWA daar nog bij. In mijn gebied (ik ben verantwoordelijk voor het gebied tussen de Leidsche Rijn en de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel) staat gemaal De Aanvoerder, een belangrijk gemaal voor de wateraanvoer. En dat gemaal haperde deze zomer een paar keer, waardoor tijdelijke pompen nodig waren. Het opbouwen van zo’n tijdelijke pompinstallatie is echt veel werk. Ik was in die periode met vakantie maar mijn collega’s Ronald en John zijn daar een heel weekend van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat mee bezig geweest. En dan begint maandag weer je reguliere week.

Ook nu ze er staan hebben ze dagelijks onderhoud nodig. Dat onderhoud stemmen we af binnen het team Leidsche Rijn. We gaan er iedere dag naar toe om het brandstofniveau te controleren, de pompen na te kijken en te smeren. We hebben recent een rooster gemaakt met collega’s van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat is ook partner in de KWA. Dat werkt heel fijn.

Wat in zomers ook speelt is dat de bezetting natuurlijk minder is. Veel collega’s hebben vakantie. Het reguliere werk blijft in zo’n periode liggen of we doen het er tussendoor. Gelukkig zijn er ook werkzaamheden die niet meteen hoeven zodat je ook de flexibiliteit hebt om vol voor de droogte en de wateraanvoer te gaan.

In het gebied waar ik werk, kunnen we nog voldoende water inlaten. In andere gebieden zoals bij Haarzuilens of Groenekan moet je als rayonmedewerker veel meer moeite doen om het water goed vast te houden en te verdelen. Dan ben je druk met het instellen van inlaatjes, stuwen en schuiven. Dat speelt bij mij minder, maar ook in mijn gebied is het van belang om het water de goede kant op te sturen’.


Naar het liveblog over de droogtemaatregelen

Gemaal De Aanvoerder

gemaal De Aanvoerder met links op de foto de tijdelijke pompen

Gemaal de Aanvoerder, een van de gemalen die extra water aanvoert naar West-Nederland.

Project Capaciteitsuitbreiding KWA

De oorspronkelijke fietsbrug en de nieuwe fietsbrug

Het waterschap is bezig om de capaciteit van de Klimaatbestendige Wateraanvoer, de KWA, te vergroten. Dat doen we binnen het project KWA+.

Op de foto's hierboven de brug over de Enkele Wiericke in Nieuwerbrug. De oude brug was een knelpunt in de wateraanvoer naar West-Nederland. Onder de nieuwe fietsbrug kan veel meer water doorstromen.