Stichtse Rijnlanden presenteert digitale watererfgoedkaart
In de week voor Open Monumentendag presenteert hoogheemraad Bernard de Jong de nieuwe digitale watererfgoedkaart van De Stichtse Rijnlanden. Meer dan vijfhonderd objecten, van stoomgemaal tot verhoefslagpaal en van damsluis tot peilschaalhuis, zijn op de kaart vastgelegd.
Bernard de Jong: “In één oogopslag zie je nu op de kaart, waar sporen zijn van het vroegere waterbeheer. Dat is niet alleen leuk om te weten, maar ook handig voor de toekomst. Bijvoorbeeld voor onze medewerkers, die werken aan dijkversterkingsprojecten en de renovatie en vernieuwing van sluizen en gemalen. Maar ook voor iedereen die inspiratie zoekt voor de uitdagingen van deze tijd, zoals klimaatverandering en droogte.
Via de kaart kun je gemakkelijk meer informatie vinden, bijvoorbeeld in ons oude archief, dat is ondergebracht in het Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek. Daar is een schat aan informatie, foto’s en oude kaarten van onze meer dan 175 rechtsvoorgangers te vinden: waterschappen, polders en hoogheemraadschappen. Maar ook artikelen in tijdschriften van historische verenigingen over waterbeheer kun je zo gemakkelijk vinden”.
Van damsluis tot peilschaalhuis
In het westelijk veenweidegebied zijn nog veel oude gemaalgebouwen, poldermolens en oude molenplaatsen bewaard gebleven. Op de Lekdijk tussen IJsselstein en Schoonhoven zijn het de oude verhoefslagpalen, wachthuispalen en peilschaalhuisjes die in het oog springen. In het stedelijk gebied van Utrecht en Nieuwegein zijn het de sporen van de waterlinie die opvallen: damsluizen, zoals bij Rotsoord en in Hoograven, en zelfs vier voormalige plofsluizen. En in de binnenstad van Wijk bij Duurstede staan nog meer dan honderd verhoefslag- of dijkslagpalen. Die markeerden vroeger door wie welk stuk dijk onderhouden moest worden. Tegenwoordig doen ze dienst als anti-parkeerpaal.
De kaart is nog niet af…
Op de kaart staan nu gebouwde objecten, die met het blote oog te zien zijn en meer dan 70 jaar oud. De makers van de kaart willen ze combineren en uitbreiden met lijnvormige elementen, zoals dijken en sprengen. Ook vlakvormige elementen, zoals oude boezemgebieden, staan nog op de verlanglijst. Bernard de Jong: “De makers van de kaart, Remco Lots en Clarion Wegerif, ontvangen graag tips over ontbrekende objecten. Ik roep iedereen op, om mee te helpen om de kaart nog completer te maken. Zo maken we ons watererfgoed zichtbaar en houden we onze geschiedenis levend!”
Schermafdruk van de Watererfgoedkaart