Goed beeld van bodemdaling bij inwoners, agrariërs en ondernemers met nulmeting

Het rapport is tot stand gekomen binnen de Regio Deal bodemdaling Groene Hart, waarin overheden, kennisinstellingen, agrarische sector, bewoners en bedrijfsleven samenwerken aan een aanpak voor het omgaan met bodemdaling. Bestuurlijk trekker Hilde Niezen (wethouder gemeente Gouda) sprak op woensdag 14 juli over het rapport met Johan Osinga (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) tijdens een feestelijke overhandiging. Wethouder Hilde Niezen: “Met dit rapport hebben we voor het eerst een goed beeld van hoe breed bodemdaling leeft in de stad. We zijn al hard aan het werk en met de Regiodeal vergroten we het handelingsperspectief. We zijn blij met het partnerschap met het Rijk, maar het probleem stopt na 2023 natuurlijk niet. We zetten ook in op een samenwerking na die tijd!”

Conclusies uit het rapport

Het rapport is het resultaat van een nulmeting: bovengenoemde doelgroepen beantwoordden vragen over de kennis op het gebied van bodemdaling, zoals ‘Ben ik bekend met bodemdaling?  Wat kan ik doen aan de gevolgen van bodemdaling? Heb ik last van de gevolgen van bodemdaling? De belangrijkste resultaten:

• Veel mensen uit de verschillende doelgroepen zijn al bekend en bezig met bodemdaling. Meer dan 90% van alle ondervraagde doelgroepen zijn bekend met bodemdaling. Ongeveer een derde van de inwoners, agrariërs en ondernemers geeft aan dat bodemdaling invloed heeft op hun dagelijks leven. Maar liefst meer dan 50% van de inwoners geeft aan dat ze verzakkingen van de tuin ervaren.
• We kunnen meer aan bodemdaling doen wat we denken. We schatten onze eigen invloed op bodemdaling lager in dan daadwerkelijk het geval is. In de wetenschap wordt er vanuit gegaan dat we voor 90% wat aan bodemdaling kunnen doen en dat 10% zich buiten onze invloed bevindt. Vrijwel alle doelgroepen schatten dit (veel) te laag in.
• Uit de enquête blijkt dat bodemdaling wordt gezien als een probleem voor alle doelgroepen. Hierbij zoeken de respondenten naar samenwerking. 100% van de respondenten bij terrein beherende organisaties geeft aan dat samenwerking met de regio noodzakelijk is; 88% vindt dat samenwerking met het Rijk noodzakelijk is.
• Alle doelgroepen voelen zich verantwoordelijkheid voor de aanpak, maar in de eerste plaats wordt deze belegd bij álle overheidsorganisaties die betrokken zijn bij bodemdaling. Zo vindt meer dan 80% van alle ondervraagden dat waterschappen, gemeenten, provincies en het Rijk verantwoordelijk zijn.

Bodemdaling is een urgent probleem

Bodemdaling is een urgent probleem voor het Groene Hart. Zowel in de stad als op het land. Bodemdaling zorgt voor verzakkingen in steden en dorpen. Dit heeft veel negatieve gevolgen. Door de lage grondwaterstand of het gewicht van het huis, kunnen huizen die niet op palen staan, ongelijk zakken. Er ontstaat schade aan funderingen en wegen en waterleidingen breken. Doordat we water uit de sloten pompen, komt het grondwater steeds lager te staan. Zo komt het veen droog te staan en komt er lucht bij. Om CO₂-uitstoot tegen te gaan, moet de waterstand in de bodem hoog blijven. Dat is lastig voor boeren. Voor lokale overheden is het onderhouden van verzakkende straten, wegen en rioleringen een dure zaak. Het Planbureau voor de Leefomgeving berekende in 2016 in het rapport ‘Dalende bodems, stijgende kosten’ de totale kosten tot 2050 op 22 miljard euro.

Regiodeal Bodemdaling Groene Hart

Met de projecten binnen de Regiodeal Bodemdaling Groene Hart streven we er naar het handelingsperspectief te vergroten; het geeft inzicht in hoe mensen uit verschillende doelgroepen denken en om kunnen gaan met de gevolgen bodemdaling. Met de Regio Deal nemen we vanuit Regio en Rijk gezamenlijk verantwoordelijkheid om hier mee aan de slag te gaan. Directeur-generaal Johan Osinga “Bodemdaling in het Groene Hart raakt iedereen. De brede welvaart van inwoners en bedrijven in dit gebied staat onder druk. We werken als Rijk en Regio samen om hier oplossingen voor te vinden, nu en op de langere termijn. Dit gebeurt onder meer in de Regio Deal Bodemdaling Groene Hart, waar we via diverse projecten leren om te gaan met de gevolgen van bodemdaling. Deze kennis komt ook van pas nu het Groene Hart is aangewezen als NOVI-gebied en bij de gebiedsgerichte aanpak veenweidegebieden, waarvoor vanuit het Klimaatakkoord een substantieel bedrag beschikbaar is gekomen.” Omdat er in de stad ook negatieve gevolgen van bodemdaling zijn, zijn er specifieke projecten om deze problemen in de binnenstad de baas te worden. De ‘Toolbox Bodemdaling historische steden’ stond tijdens de wandeling op 14 juli daarom centraal. Op https://bodemdalingdebaas.nl zijn alle projecten van de Regiodeal Bodemdaling Groene Hart verzameld.