Serie IPCC-rapport: Klimaatverandering en de gevolgen voor schoon en gezond oppervlaktewater

Op maandag 28 februari heeft het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, een nieuw rapport gepresenteerd over de effecten van klimaatveranderingen en de mogelijkheden voor aanpassingen. Een belangrijke conclusie is dat er een grens zit aan de maakbaarheid en het kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Hoe anticiperen wij als waterschap op deze veranderingen en wat betekent dat voor ons werk? In dit artikel zoomen we in op de gevolgen van de klimaatverandering op schoon en gezond oppervlaktewater.

Ongezonde sloten door langere perioden van droogte en hitte

De kwaliteit van het oppervlaktewater is gevoelig voor de gevolgen van klimaatverandering. Vooral langere perioden van hitte en droogte zijn slecht voor de waterkwaliteit. Dit komt omdat de temperatuur van het oppervlaktewater meestijgt met een hogere luchttemperatuur. Zeker ondiepe sloten warmen snel op. En hoe hoger de temperatuur van het water, hoe lager het zuurstofgehalte. Door de periode van droogte, wordt het water niet aangevuld met vers zuurstofrijk regenwater. Hierdoor kan uiteindelijk vissterfte optreden. Ook ander waterleven zoals kleine waterdiertjes en waterplanten gaan dood in zuurstofarm water. Blauwalgen en andere ziekteverwekkers doen het goed bij watertemperaturen boven de 20 graden. Daardoor wordt het water niet alleen ongezond voor het waterleven, maar ook voor ons mensen. En dat terwijl we bij hoge temperaturen graag willen recreëren in en op het water.

Biodiverse sloten beter bestand tegen opwarming

Het IPCC-rapport geeft aan dat de aarde gaat opwarmen. Daarom moeten we zorgen dat de sloten zo goed als mogelijk bestand zijn tegen de negatieve effecten hiervan. We weten dat sloten met helder water en met veel waterplanten en waterdieren beter bestand zijn tegen hogere watertemperaturen dan sloten waarin het water nu al troebel is. Hoogheemraad Bert de Groot: “In ons beheergebied is al ongelooflijk veel verbeterd de afgelopen tijd. We zijn hard aan de slag om een goede leefomgeving voor planten en dieren te creëren. Dat doen we door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers en vispassages. Ook willen we beheer en onderhoud beter afstemmen op ecologie. Hier liggen kansen voor ecologisch onderhoud van overheden, ook voor ons waterschap en voor grondeigenaren en gebruikers. Wel maken we ons grote zorgen over de toename van de Amerikaanse rivierkreeften.
Verder willen we stoffen die  niet in het water thuis horen, terugdringen. Dat gebeurt door het water dat vanuit onze rioolwaterzuiveringsinstallaties geloosd wordt op het oppervlaktewater schoner te maken. En we stimuleren en werken samen met agrariërs om uit- en afspoeling van voedingsstoffen op agrarische bedrijven te verminderen. Met gemeenten werken we samen om knelpunten in het watersysteem op te lossen en een mooie leefomgeving te maken.”

Schoon en gezond oppervlaktewater maken we samen

Werken aan waterkwaliteit, ecologie en biodiversiteit is niet alleen een taak van het waterschap. We moeten allemaal ons steentje bijdragen. Zo kun jij ook meehelpen.