Samen aan de slag voor een robuust watersysteem op de Utrechtse Heuvelrug
Klimaatverandering en toenemend gebruik van het watersysteem zorgen ervoor dat dit watersysteem onder druk staat. De gevolgen hiervan zijn steeds duidelijker zichtbaar in het landschap, ook op de Utrechtse Heuvelrug. Met de Blauwe Agenda slaan overheden en maatschappelijke organisaties de handen ineen om het watersysteem in dit gebied te verbeteren. Op die manier kunnen urgente problemen, die door een teveel óf door een tekort aan water zijn ontstaan, opgelost worden.
Door de klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met hoge temperaturen en met hevige buien. Als gevolg hiervan zijn er ook steeds meer perioden met te weinig water én perioden met een teveel aan water. De gevolgen zijn droogte- en natschade in de landbouw, verdroging in de natuur en wateroverlast bij heftige buien. Daarnaast staat de drinkwatervoorziening onder druk als gevolg van de toenemende vraag naar drinkwater.
Een robuust watersysteem
De partijen die een relatie hebben met het watersysteem zien dat het juist nu noodzakelijk is om samen te werken aan oplossingen. Daarom hebben diverse overheden en partners op initiatief van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug de handen ineengeslagen en zijn samen de Blauwe Agenda gestart. De provincie Utrecht, waterschap Vallei en Veluwe, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, drinkwaterbedrijf Vitens, boerenorganisatie LTO, de vereniging van landgoedeigenaren UPG, Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, natuurorganisaties en gemeente Utrechtse Heuvelrug werken in dit project samen, om de gevolgen van de klimaatverandering en de toenemende vraag naar drinkwater beter op te vangen. Hoogheemraad Constantijn Jansen op de Haar van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: “Samen met diverse betrokken partijen zijn we van start gegaan met de Blauwe Agenda. Door samen de schouders eronder te zetten werken we aan een robuuster watersysteem op de Utrechtse Heuvelrug. Een mooi initiatief om in te spelen op de gevolgen van klimaatverandering.”
De Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug is een uniek gebied in de provincie Utrecht. Een gebied met veel historische buitenplaatsen, droge en natte natuur en mogelijkheden voor recreatie. Maar ook een gebied waar gewoond wordt, waar boeren voedsel produceren en waar ons drinkwater vandaan komt. Al deze functies zijn afhankelijk van een gezond watersysteem en staan met elkaar in verbinding. Om erachter te komen wat de beste oplossingen voor zo’n bijzonder gebied zijn, is eerst gedegen onderzoek gedaan naar de werking van het watersysteem en de veranderingen waaraan dit systeem de komende jaren onderhevig is als gevolg van klimaatverandering. Ook is onderzocht welke maatregelen goed werken. Deze maatregelen zijn vervolgens in verschillende pilotprojecten toegepast. Op basis van deze resultaten is een gezamenlijk ambitiedocument opgesteld met daarin de doelen en wensen voor de komende jaren, toegespitst op de Utrechtse Heuvelrug.
Toekomstplannen
Het ambitiedocument is onlangs door alle betrokken partners vastgesteld. Er wordt nu gewerkt aan de uitvoering van de plannen. Zo moet er meer water geïnfiltreerd worden op de hogere delen van de Heuvelrug, waardoor de grondwatervoorraad wordt aangevuld. Daarnaast is de wens om meer water vast te houden in de watergangen op de flanken. Hierdoor kan dit water in droge perioden worden gebruikt en worden de lagergelegen delen minder belast door waterafvoer tijdens regenbuien. Er ligt ook een plan om landgoedeigenaren en boeren te helpen om de gevolgen van klimaatverandering op te kunnen vangen.
Meer informatie
Wil je meer weten over dit artikel? Stel je vragen via @HDSR_waterschap en @ProvUtrecht met #BlauweAgenda op Twitter.
Blauwe Agenda in uitvoering
Een voorbeeld van een project waar de Blauwe Agenda aan bijdraagt is een project in de Zeisterbossen. Er is een uitgebreide analyse uitgevoerd naar de mogelijkheden om het water in de sprengen en cultuurhistorische vijvers beter vast te houden. Met het herstel van de historische keiendam en andere oude voorzieningen kan het water nu beter worden vastgehouden. Er wordt momenteel nog gezocht naar mogelijkheden om ook de aanvoer van water te verbeteren.
Ook in de Laagte van Pijnenbrug nabij Soest wordt er door de Blauwe Agenda gewerkt aan de uitvoering. Samen met de grondeigenaren is een analyse gemaakt van de werking van het watersysteem, de problemen en mogelijke oplossingen. We verwachten op korte termijn de eerste maatregelen in samenspraak met de eigenaren uit te kunnen gaan voeren. Hierdoor kan het water worden vastgehouden op plekken waar het ook echt nodig is.