Zevenhonderd jaar oude dijkbrief basis voor beheer Lekdijk

Precies 700 jaar geleden, op 12 juli 1323, kreeg onze rechtsvoorganger Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams zijn dijkbrief van bisschop Jan van Diest. Dit document bestaat nog steeds, het rust in het Nationaal Archief in Den Haag. Na verschillende dijkdoorbraken in ons gebied moest de organisatie van het dijkbeheer verbeterd worden.

Dijkbrief

De nieuwe organisatievorm legde de bisschop vast in deze dijkbrief. Bijvoorbeeld wie in het bestuur van het hoogheemraadschap plaats moesten nemen. Voor die tijd waren er ook al een dijkgraaf en hoogheemraden (dat weten we uit andere bronnen), maar in de dijkbrief legde de bisschop de organisatiestructuur schriftelijk vast.

Eén taak: dijkbeheer

Het Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams had maar één taak: het beheer van de Lekdijk tussen Amerongen en IJsselstein. Maar wel een hele belangrijke: de Lekdijk beschermt een groot deel van Utrecht en de Randstad tegen overstromingen. In 1971 ging het hoogheemraadschap op in waterschap Kromme Rijn, dat op zijn beurt in 1994 fuseerde tot De Stichtse Rijnlanden.

Historie nog zichtbaar op de Lekdijk

De geschiedenis van Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams is nog steeds zichtbaar langs de Lekdijk: oude dijkpalen, waakhuizen, peilschaalhuisjes en natuurlijk de Lekdijk zelf herinneren daar aan. Maar ook de eeuwenoude obligaties, waarop ons waterschap nog steeds rente uitbetaalt, kaarten en voorwerpen houden de historie levend. Bijvoorbeeld het kussen met wapen uit de collectie van het Rijksmuseum, dat gebruikt werd door dijkgraaf en hoogheemraden om wat zachter te zitten op de harde banken van de koets bij de schouw (controle) van de Lekdijk. Of de dijkpaal bij het voormalige dijkhuis aan de Heul in Schalkwijk. Daarop staat de wapenspreuk van het hoogheemraadschap: ‘Concordia res parvae crescunt’, wat betekent: ‘Door eendracht groeien kleine zaken’.

Meer informatie

Meer weten over de geschiedenis van Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams? Lees dan eens één van de watererfgoedverhalen over dijkmeester Wentink of bekijk het onderdeel Lokale historie op de website van het Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard RHCRijnstreek