Hoezo droogte, het regent toch regelmatig?

Ondanks dat het af en toe regent, hebben we te maken met droogte in West-Nederland. De regen die nu valt, zorgt voor verlichting maar er is nog lang geen einde aan de droogte. Op dit moment is er een neerslagtekort van 180 millimeter. Oftewel: 18 emmers water per vierkante meter.

Door klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met weersextremen; perioden van droogte, piekbuien en onvoldoende zoet water. Dijkgraven Rogier van der Sande (Rijnland) en Jeroen Haan (De Stichtse Rijnlanden) maken inzichtelijk hoe het huidige neerslagtekort is. Dijkgraaf Jeroen Haan: “Het is normaal dat het in de zomer droger is dan in de winter. We kunnen best wel even zonder neerslag. Maar als het langere tijd erg droog is, heeft dat gevolgen voor onze leefomgeving. Na een nat voorjaar is het in mei en juni droog en warm geweest, terwijl historisch gezien juni de natste maand van het jaar is. De regen die nu valt, verdampt net zo snel weer dus daar lossen we het neerslagtekort niet mee op.”

Verzilting en kwetsbare dijken

Verzilting betekent dat ons grondwater, sloten en plassen en de bodem steeds zouter worden. Zouter water is niet goed voor de natuur en de gewassen van de agrariër. Waterschappen proberen sloten, plassen en meren zo veel mogelijk te voorzien van voldoende zoet water, maar in droge perioden is dit niet meer vanzelfsprekend. Dijkgraaf Rogier van der Sande: “Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat er te weinig zoet water beschikbaar is voor beregening door de agrarische sector. Door de aanhoudende droogte kan ook schade ontstaan aan funderingen van woningen. Extreme droogte en neerslagtekort kunnen ook leiden tot uitdroging en instabiliteit van dijken en kades. Dit kan scheurvorming of verzakking veroorzaken. De stabiliteit van de keringen heeft de hoogste prioriteit. Mensen genieten van het warme weer, maar het is het beste voor de dijken en de verzilting is als het de hele dag miezert. Denk aan 16 dagen lang 5 millimeter (zonder verdamping en met temperaturen van 20-22 graden).”

Aanvoer zoet water

Om ervoor te zorgen dat er toch voldoende zoet water in West-Nederland komt om in de watervraag te voorzien wordt de Klimaatbestendige Water Aanvoer (KWA) ingezet. Dit betekent dat er vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal en de Lek water naar Bodegraven aangevoerd wordt. Ook de Doorvoer Krimpenerwaard (DKW) wordt ingezet. Het moment waarop is afhankelijk van het weer. De waterbeheerders werken hiervoor intensief samen. Jeroen Haan: “Zo zijn we allemaal waterleverancier voor elkaar, Rijkswaterstaat levert zoet water aan De Stichtse Rijnlanden, wij voeren het door naar het gebied van Rijnland die het ook weer door kunnen voeren naar Delfland. Via Delfland kan het water ook naar Schieland en de Krimpenerwaard.” Rogier van der Sande: “Een sterk staaltje watermanagement.”

700 emmers zoet water per seconde in strijd tegen zout

De KWA zorgt voor een aanvoer van 7 kuub per seconde. Dat betekent dat 7.000 liter (700 emmers) zoet water per seconde het gebied van Rijnland binnenkomt. Dat is nog steeds minder dan in de zomerperiode nodig is, namelijk 15 kuub. De waterbeheerders nemen in hun eigen gebied aanvullend nog extra maatregelen die passen bij de uitdagingen die zij hebben door het watertekort. Ook bepalen waterschappen hoe hoog het waterpeil in hun gebied mag zijn.