Liveblog: Hoogwater in Nederrijn en Lek

Update 11 januari 15:00 uur

Waterstanden in Nederrijn en Lek dalen; terug naar normale situatie

De hoogwaterpiek in ons gebied is voorbij en de waterstanden op de Lek en de Nederrijn dalen. Daarom gaan we de komende dagen weer terug naar de normale situatie. Dit betekent dat we de waterpeilen gaan verlagen op plekken waar ze tijdelijk omhoog waren gezet.

In de Oude Sluis in Nieuwegein (Vreeswijk) gaan de deuren weer open.

Komende week breken onze aannemers de opgekiste wellen die goed bereikbaar zijn weer af. De zandzakken blijven nog enige tijd op pallets onderaan de dijk liggen. Opgekiste wellen die slecht bereikbaar zijn door de drassige ondergrond blijven nog even liggen. Met groot materieel op de zachte dijk rijden is nu niet verstandig. Dat is ook de reden dat we het drijfvuil dat langs de dijk ligt, voorlopig nog laten liggen. Het verwijderen van dit drijfvuil met zwaar materieel beschadigt de dijk te veel.

Als het water verder gezakt is, inspecteren we de dijk nogmaals op beverholen. De dagelijkse rijdende inspecties zijn niet meer nodig. De dijk bij Salmsteke (Lopik) blijft voorlopig nog ingepakt. Er kan immers nog een hoogwatergolf volgen.

De borden die oproepen om niet in de berm te rijden blijven voorlopig staan. Ook als het water is gezakt, is een stevige, niet beschadigde berm en een met gras begroeide dijk beter bestand tegen overslag van water.

Dinsdag 9 januari heeft een groep collega’s die als dijkwacht actief zijn een bezoek gebracht aan de opgekiste wellen. Heel zinvol om met eigen ogen te zien wat een (zandmeevoerende) wel is, en hoe je maatregelen treft om het meevoeren van zand tegen te gaan. Zo zijn we ook in de toekomst nog beter voorbereid op hoogwater.

Update 8 januari 14:00 uur

Als het vriest wordt aan de waterschappen vaak gevraagd of we onze gemalen kunnen stilzetten. Door de gemalen uit te zetten, stroomt het water in sloten en op rivieren minder snel en krijgt de ijsvorming meer kans. Normaal faciliteren wij dit graag. Door de hoogwatergolf, de bijbehorende hoge waterstanden en de overlast die deze veroorzaken, kunnen we hier dit jaar helaas niet aan meewerken. We moeten het water af blijven voeren en kunnen de gemalen niet stilzetten. De waterveiligheid is, net zoals bij de vorige hoogwatergolven, niet in gevaar. Donderdag lijken de temperaturen alweer te stijgen. De verwachting is dat de ijslaag slechts vier centimeter dik kan worden en daarmee überhaupt niet sterk genoeg wordt om op te schaatsen. Wij adviseren om het te houden bij schaatsen op kunstmatig gecreëerde ijsbanen, zoals in Doorn.

Zwevende ijslaag

De vorst in combinatie met het afvoeren van water kan zorgen voor een zwevende ijslaag. Hierbij vormt zich een ijslaag op het water, terwijl het waterpeil onder het ijs zakt. Het ijs heeft zich vastgevroren aan de oevers en zakt niet mee. Er ontstaat dan ruimte tussen het ijs en het water en het ijs lijkt te zweven. Ook deze ijslaag is erg zwak: ga er niet op staan!

Update 7 januari 18.26 uur

Vanmorgen heeft de hoogwaterpiek ons land bereikt: 14,36 m +NAP in Lobith. Dat is iets lager dan de vorige. Deze 'hoogwatergolf' passeert morgen en dinsdag ons gebied. Er is geen gevaar voor de waterveiligheid, maar we voeren nog steeds dagelijks rijdende inspecties uit en controleren de plekken waar we wellen hebben 'opgekist'. Vandaag genoten veel mensen van het hoge water, hier een foto genomen in Vreeswijk (Nieuwegein).

Update 4 januari 14.30 uur

Gistermiddag hebben we aan de Lekdijk in Lopik een sloot afgedamd met zandzakken, om plaatselijk het waterpeil te verhogen. Bij de inspectie op 'piping' waren meerdere wellen, die zand meevoerden, geconstateerd. Door het verhogen van het waterpeil is de zanduittreding gestopt. Het hoge waterpeil in de sloot geeft tegendruk aan het hoge water in de Lek.

Ook hebben onze inspecteurs de Lekdijk nogmaals geïnspecteerd op beverholen. Doordat het water van Nederrijn en Lek nu tijdelijk lager staat, zijn die beter te zien. Onze inspecteurs hebben geen beverholen in de Lekdijk gevonden.

Update 2 januari 2024

De waterstanden in Nederrijn en Lek dalen, maar we maken ons op voor een nieuwe hoogwatergolf die naar verwachting zondag 7 januari ons land bereikt. We blijven dus alert en houden de Lekdijk goed in de gaten. De maatregelen die we tot nu toe getroffen hebben blijven van kracht: inspecties, verhoogde waterpeilen in sluizen en grachten langs de Lekdijk, en maatregelen bij 'piping': plekken waar water onder de dijk doorloopt. Als op die plekken zand meegevoerd wordt treffen we maatregelen: we kisten deze wellen op met een ring van zandzakken, of we verhogen het waterpeil (als er meerdere wellen in een sloot zijn).

Update 30 december 15:50 uur

Vandaag verlaat de hoogwatergolf onze regio en dalen de waterstanden. Onze collega’s hebben vandaag weer verschillende inspecties uitgevoerd. Ze zochten naar graafschade door bevers en naar plekken waar water onder de dijk doorloopt (piping). Waar nodig namen ze maatregelen. De waterveiligheid is niet in gevaar.

De gemeentes roepen op om de berm van de dijk te ontzien door hier niet op te rijden of te parkeren. Hiervoor plaatsen de gemeenten bij de oprit van de dijk en langs de dijk borden met de tekst: Vermijd en bescherm de berm. Zie voor meer informatie de veel gestelde vraag in het rechterblok op deze pagina.

Update 29 december 15.22 uur

De piek van de hoogwatergolf die op 28 december bij Lobith ons land binnen is gekomen passeert vandaag en morgen ons gebied. We houden de Lekdijk goed in de gaten: met inspecties per auto, te voet en via drones. De uiterwaarden van Nederrijn en Lek staan staan nu onder water en het water staat tegen de dijk.

De waterveiligheid is niet in gevaar; wel letten we extra op graafschade van bevers en op 'piping': plekken waar water onder de dijk doorloopt.

Als op die plekken zand meegevoerd wordt treffen we maatregelen: we kisten deze wellen op met een ring van zandzakken, of verhogen het waterpeil. Dit speelt op enkele plekken langs de Lekdijk in Amerongen,  Wijk bij Duurstede en Schalkwijk. Na de jaarwisseling zakt het water, maar een vierde golf is alweer in aantocht, en wordt rond 7 januari 2024 in ons land verwacht.

Update 29 december 12.50 uur

Automobilisten opgelet: door de vele regen en doordat het water van Nederrijn en Lek nu tegen de dijk aan staat, wordt de dijk steeds natter. Het is nu extra belangrijk om niet met je wielen door het gras naast de weg te rijden. Een kapotgereden grasmat biedt geen bescherming tegen water dat over de dijk heen slaat. Dat is nu niet aan de orde, maar wel belangrijk bij een eventueel volgende hoogwaterpiek waarbij het water hoger komt.

Update 28 december 14.45:

Nabij de Stuw Amerongen, ter hoogte van Lekdijk 13 werd een lekkende peilbuis geconstateerd. Ook komt in de buurt van de peilbuis water uit de grond omhoog. Tot nu toe voert dit water geen zand mee uit de bodem. Dit noemen we een niet zandvoerende wel. De wel lijkt te zijn voortgekomen uit een oud filtersysteem. Een onwenselijke situatie, ook omdat het water in de Lek nog gaat stijgen.

Een bedrijf gaat in opdracht van het waterschap de peilbuis proberen af te sluiten. Onze medewerkers hebben de wel gedicht en legden preventief zandzakken rondom de wel. De komende dagen houden we de situatie ter plaatse goed in de gaten. De waterveiligheid is niet in het geding.

Update 28 december 09.00:

We voeren donderdag 28, vrijdag 29 en zaterdag 30 december inspecties uit langs de Nederrijn en Lek van Amerongen tot aan Schoonhoven. Op verschillende locaties langs de 55 kilometer lange Lekdijk, wordt binnendijks geïnspecteerd met bijzondere aandacht voor de piping gevoelige locaties. Met onze drones inspecteren we vanuit de lucht. Daarnaast vinden er lopende inspecties plaats. Dat doen de dijkwachten van onze dijkbewakingsorganisaties. We willen iedereen die aan de Lekdijk woont vragen om hier rekening mee te houden. De dijkwachten lopen binnendijks en dat betekent dat zij tijdens de inspecties tuinen van dijkbewoners betreden.

De inspecties zijn er voor onze waterveiligheid. Het waterschap kan op deze manier zogenoemde ‘piping’ ontdekken en eventueel maatregelen treffen. Er is dan sprake van water dat onder de dijk doorgaat en ergens binnendijks naar bovenkomt. Op die plek borrelt water, in sommige gevallen vermengd met zand, naar boven. Als we een locatie aantreffen waarin het water vermengd is met zand, dan zorgen we ervoor dat we om deze locatie zandzakken leggen. Dat noemen we opkisten.

Update 27 december:

We houden rekening met een verzadigde bodem in en bij onze dijken, een normale hoeveelheid neerslag in ons gebied en de grote hoeveelheid water die vanuit Duitsland onze kant op komt. De uiterwaarden staan voor een groot deel onder water en het water reikt op meerdere plekken tot aan de dijk. Op vrijdag 29 december verwachten we dat het hoogwater een piek zal bereiken. De waterveiligheid is niet in gevaar. We hebben diverse maatregelen genomen en blijven met regelmaat waterveiligheidsinspecties uitvoeren.

Update 24 december:

Met de huidige verwachte waterstanden komen de uiterwaarden in ons gebied onder water te staan. Dit gebeurt vanaf 26 december. Vanaf die dag komt ook de buitendijkse parkeerplaats in Wijk bij Duurstede onder water te staan.

In Wijk bij Duurstede is, in verband met het stijgende water in de Lek, het waterpeil van de kwelkom bij de inlaat van de Kromme Rijn verhoogd. Door het verhogen van het waterpeil wordt tegendruk geboden aan het stijgende Lekwater.

Update 21 december:

Storm Pia trekt over ons land. De harde westenwind zorgt voor opstuwing van zeewater richting de grote rivieren en voor extra hoge waterstanden op de Lek.

Vanochtend hebben medewerkers van het waterschap uit voorzorg de dijk bij Salmsteke (gemeente Lopik) ingepakt. Op de dijk is een extra laag doek aangebracht. De dijk die recent is verbeterd is nog niet voorzien van een sterke grasmat. Hierdoor zou de verse kleilaag weg zou kunnen spoelen. Met het doek is de dijk voorbereid op de verwachte hoge waterstanden van de komende dagen.

Op dit moment vinden al rijdende inspecties plaats. Bij de inspecties kijken medewerkers naar afwijkingen en bijzonderheden aan of langs de dijk. Ook zijn er inspecties naar mogelijke graafschade door bevers.

Vanaf 24 december vinden de dijkinspecties dagelijks plaats. Bij de beverinspectie is veel activiteit van bevers gesignaleerd maar tot nu toe geen graafschade. De bevers zitten in de uiterwaarden langs de Nederrijn en Lek. Als het water in de rivier laag staat, blijven ze het liefst in hun burcht in de uiterwaard. Maar als het water stijgt en de uiterwaarden onder water lopen, zwemmen ze met het water mee naar een droge plek. Als het water tegen de dijk aanstaat, kunnen ze een hol graven in de dijk. Dit kan de waterveiligheid in gevaar brengen.

Update 20 december:

Van 22 op 23 december passeert een hoogwatergolf ons gebied. Op 22 december trekt de wind vanuit zee aan tot stormachtig. Als gevolg hiervan zullen de waterpeilen in de Lek flink hoger staan.

De verwachting is dat er in de laatste dagen van dit jaar een nieuwe hoogwatergolf voorbij komt. Het is onzeker hoe hoog het water precies komt te staan, maar het water zal op heel veel plekken tegen de dijk staan. Meer informatie over de verwachte waterstanden staat op de website van Rijkswaterstaat.

Medewerkers van het waterschap zijn tijdens de feestdagen alert om waar nodig extra maatregelen te nemen. Een maatregel die we nu al uitvoeren is het extra beschermen van de dijk bij Salmsteke en het opzetten van het waterpeil in de fortgracht van Nieuwegein.

Dijk bij Salmsteke extra inpakken

Uit voorzorg gaan medewerkers van het waterschap de dijk bij Salmsteke (gemeente Lopik) extra goed inpakken. De dijk is recent verbeterd en voorzien van een nieuwe toplaag. Om te voorkomen dat deze nieuwe kleilaag wegspoelt, pakken we de dijk in met doek. Dit is voor een deel ook al gebeurt tijdens een eerdere hoogwatergolf in november. De verwachting is dat het water dit keer veel hoger komt te staan

Het inpakken gebeurt donderdagochtend 21 december vanaf 8.30 uur en duurt tot ongeveer 13.30 uur. Tijdens de werkzaamheden is de weg afgesloten voor doorgaand verkeer en zetten we verkeersregelaars in om het verkeer op de dijk in goede banen te leiden.

Opzetten peil fortgracht Nieuwegein

Medewerkers van het waterschap hebben het waterpeil in de gracht van Fort Vreeswijk (Nieuwegein) verhoogd. Dit zorgt voor tegendruk voor de dijk tegen het hoge water op de Lek; een maatregel die de veiligheid van de Lekdijk verhoogt. Het peil in de sluiskom van de Oude Sluis in Vreeswijk was om deze reden ook al opgezet.

Update 18 december

De hoogwaterpiek die aan het begin van deze week werd verwacht, is verschoven naar eind deze week (van donderdag 22 op vrijdag 23 december).  De waterveiligheid is niet in gevaar en de genomen maatregelen blijven van kracht.

Rond de jaarwisseling wordt een nieuwe hoogwaterpiek verwacht. Uit voorzorg opent het waterschap daarom de coupures in de zomerdijk tussen Tull en ´t Waal en Wijk bij Duurstede . Hierdoor kunnen de uiterwaarden daar onder water komen te staan. Door het vollopen van de uiterwaarden krijgt de rivier meer ruimte en stijgt het waterpeil minder snel.

Als de situatie daarom vraagt houden wij u via deze website op de hoogte.

Update 13 december

De komende dagen stijgt de waterstand in de Lek en de Nederrijn. De oorzaak hiervan is dooiende sneeuw in de Alpen en Duitsland, aangevuld met de regenval van de afgelopen tijd. De verwachting is dat de piek begin volgende week wordt bereikt. Het waterschap neemt uit voorzorg maatregelen. De waterveiligheid is nergens in gevaar.

Het waterschap neemt de volgende maatregelen

Rijdende inspecties

Er vinden rijdende inspecties plaats om bijzonderheden en veranderingen in en aan de dijk vroegtijdig te signaleren. Zo kan er bijvoorbeeld veel drijfhout in de uiterwaarden worden aangetroffen, dat we dan weghalen. Ook kunnen door de verhoging van het waterpeil bevers actiever worden rondom de dijk. Ook daar wordt extra op gelet.

Deuren Oude Sluis Vreeswijk gesloten en dijk bij Salmsteke blijft ingepakt

Om het waterpeil in de Oude Sluis in Vreeswijk (Nieuwegein) te verhogen, sluiten we de sluisdeuren. Dat doen we om tegendruk te bieden aan de hoge waterstanden op de Lek. Bij de hoogwaterpiek van 23 november werd de Lekdijk bij Salmsteke (Lopik) 'ingepakt'. Dit om te voorkomen dat, op plekken waar de grasmat nog onvoldoende tot bloei is gekomen, de nieuwe toplaag wegspoelt. Bij Salmsteke werkt het waterschap aan het dijkversterkingsproject Sterke Lekdijk. De dijk blijft uit voorzorg ook de komende maanden ingepakt.