Serie Klimaatsignaal '21: bodemdaling in het veenweidegebied
Op maandag 25 oktober presenteerde het KNMI het Klimaatsignaal ’21. Daarin presenteerde het weersinstituut wat de klimaatverandering voor Nederland gaat betekenen. Snelle, ingrijpende maatregelen zijn nodig om ons aan te passen aan deze verandering. Samen aan de slag voor een toekomstbestendig Nederland. In deze vierdelige serie zoomen we in op onderdelen uit het Klimaatsignaal ’21 waar we als De Stichtse Rijnlanden mee te maken hebben. Hoewel het Klimaatsignaal niet letterlijk ingaat op het fenomeen bodemdaling, zijn we wel actief op de reductie van CO2 middels onze aanpak bodemdaling in het veenweidegebied.
Probleem bodemdaling meervoudig
In het veenweidegebied, het westelijke deel van onze regio, zakt de bodem ieder jaar met maximaal 1 centimeter. Dat lijkt weinig, maar heeft flinke gevolgen. Zowel voor het waterbeheer, de kwaliteit van het oppervlaktewater als de uitstoot van CO2. Tegelijkertijd kan de steeds verder zakkende bodem gevolgen hebben voor het agrarisch gebruik van het land. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft daarom als doel gesteld om samen met partners in het veenweidegebied de bodemdaling met 50% te vertragen in 2030.
Nationaal programma bodemdaling
Vanuit de Unie van Waterschappen komt de roep om een nationaal programma bodemdaling op te zetten. Het klimaatakkoord (2019) bevestigt de urgentie van de opgave om de bodemdaling af te remmen en de broeikasgasemissies uit veen te reduceren. Het waterschap omarmt de strategie dat andere opgaven, onder meer waterkwaliteit en biodiversiteit, worden meegenomen in de aanpak. Hoogheemraad Bert de Groot: ‘Samenwerken in een nationaal programma helpt daarbij, waarbij we natuurlijk ook regionaal kijken wat we kunnen doen. Als De Stichtse Rijnlanden zetten we in op een reductie van broeikasgassen uit de Utrechtse veenbodem via een integrale, gebiedsgerichte aanpak. En ook in ons deel van de provincie Zuid-Holland werken we aan vitale veenweiden.’
Concept Regionale Veenweide Strategie Utrechtse veenweiden
Een mooi initiatief is de provinciale Regionale Veenweiden Strategie (RVS) Utrechtse veenweiden. Het opstellen van deze RVS Utrecht is een afspraak uit het landelijke Klimaatakkoord. De RVS omvat de strategie voor het afremmen van bodemdaling en het verminderen van broeikasgasemissies uit veenbodems in het landelijk gebied van de provincie Utrecht. Het is een strategie voor de (middel)lange termijn: 2030 met een doorkijk naar 2050. We werken hier samen met andere waterschappen, agrariërs, gemeenten en landbouw- en natuurorganisaties aan.
Lokaal samenwerken met agrariërs
Het waterschap werkt al enige jaren samen met agrarische collectieven en boeren aan polderbrede pilots om de bodemdaling te remmen. De Groot: ‘We doen het echt samen. Ik ben blij om steeds weer te zien dat agrariërs vol ideeën zitten om te werken aan de toekomstbestendigheid van het gebied. Daarnaast is de vergroting van onze kennis in relatie met landelijke onderzoeksprogramma’s een belangrijk spoor in onze aanpak. Verder voert het waterschap op kleinere schaal pilots uit voor lisdoddeteelt en de verduurzaming van waterinfiltratiesystemen.’
