Gezamenlijke aanpak watertekort en wateroverlast Utrechtse Heuvelrug
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat samen met de Provincie Utrecht, Vitens, Waterschap Vallei en Veluwe, terreinbeheerders en particuliere grondeigenaren, gemeenten, het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en natuurorganisaties aan de slag om watertekort en wateroverlast op de Utrechtse Heuvelrug tegen te gaan. De partijen willen het watersysteem van de Heuvelrug over de hele linie verbeteren en robuuster maken, door onder andere water vast te houden en in de bodem te infiltreren.
Te droog, te nat
In toenemende mate, ook dit jaar weer, hebben we in Nederland last van droogte. Met name de afgelopen drie jaar heeft dit veel gevolgen gehad voor onze woonomgeving, drinkwatervoorziening, natuur en landbouw. Dit is een extra groot probleem op de Utrechtse Heuvelrug, een hoger gelegen gebied dat voor de watertoevoer geheel afhankelijk is regenwater.
Sinds 1 juli heeft het waterschap in dit gebied een verbod ingesteld op het onttrekken van water uit sloten en weteringen. Doel van het verbod is verdere daling van het waterpeil voorkomen en het beschikbare water zo lang mogelijk vasthouden.
In het gebied ligt daarnaast ook wateroverlast op de loer. Er zijn steeds vaker heftige buien, waardoor het water op de hellingen van de heuvelrug de riolering van de dorpen zwaar belast, zoals bijvoorbeeld in Amerongen.
Blauwe agenda
Om de problemen in het gebied aan te pakken hebben alle betrokken partijen een plan aanpak opgesteld dat de Blauwe Agenda voor de Utrechtse Heuvelrug is genoemd. Het initiatief is voortgekomen uit de Samenwerkingsagenda van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Uniek in de aanpak is dat de partijen het watersysteem van de Heuvelrug als geheel onder de loep nemen. Met als doel om meer water vast te houden, op te slaan en te infiltreren. Dit water komt uiteindelijk, via beken, sprengen en ondergrondse kwel ten goede aan de landbouw en de natuur op de flanken van de heuvelrug.
De Blauwe Agenda start met een analyse van het watersysteem, om te komen tot een visie en strategie voor de toekomst voor het watersysteem op de gehele Heuvelrug.
Acht projecten
De Blauwe Agenda omvat daarnaast ook acht lokale projecten, waarmee we ervaring opdoen met mogelijke maatregelen. Welke maatregelen van terreineigenaren zijn bijvoorbeeld effectief om droogvallende vijvers te voorkomen? Ook onderzoeken we hoe we het water in de hoger gelegen bosgebieden beter kunnen vasthouden en laten wegzakken in de bodem. Op veel plekken op de heuvelrug kan het water door verstening (bestrating, huizen) niet meer de grond inzakken. Het herstel van deze infiltratie moet bijdragen aan het voorkomen van wateroverlast, maar ook aan een grotere grondwatervoorraad voor bijvoorbeeld de drinkwatervoorziening, en ook aan meer kwel naar de natuurgebieden op de flanken van de heuvelrug.
Samen met inwoners, bedrijven en grondgebruikers
De maatregelen kunnen alleen succesvol zijn met medewerking van alle betrokken belanghebbenden. Daarom willen de partners van de Blauwe Agenda burgers, recreatiebedrijven en grondeigenaren stimuleren om ook bij te dragen. Een tuin met minder stenen helpt om meer water vast te houden. Maar ook waterbesparing draagt bijvoorbeeld bij. Het drinkwater uit de kraan in de gemeenten op de heuvelrug komt uiteindelijk uit het grondwater in hun eigen omgeving. Lager drinkwaterverbruik zorgt dus voor meer water dat beschikbaarheid is voor de landbouw en natuur in de eigen omgeving.