Serie IPCC-rapport: klimaatverandering en de gevolgen voor het stedelijk gebied
Op maandag 28 februari heeft het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, een nieuw rapport gepresenteerd over de effecten van klimaatveranderingen en de mogelijkheden voor aanpassingen. Een belangrijke conclusie is dat er een grens zit aan de maakbaarheid en het kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Hoe anticiperen wij als waterschap op deze veranderingen en wat betekent dat voor ons werk?
In dit artikel zoomen we in op de gevolgen van de klimaatverandering in stedelijke gebieden.
De stad als spons
De woonomgeving is gevoelig voor de gevolgen van klimaatverandering. Dat geldt in het bijzonder voor stedelijke gebieden als Utrecht, Nieuwegein en Houten.
Hoogheemraad Constantijn Jansen op de Haar: ‘De kans op wateroverlast door extreme buien neemt toe. Tegelijkertijd leiden de steeds langere periodes van droogte tot watertekort. Deze toename in extremen vraagt om een andere aanpak in de bebouwde omgeving. In plaats van water af te voeren, willen we het lokaal vasthouden en bergen om het beter te kunnen benutten in tijden van droogte. We willen de stad laten fungeren als spons: water vasthouden als er teveel is en afstaan als het lang droog is’.
Slimme waterbewuste keuzes in stedelijk gebied
Veel gemeenten zijn bezig met plannen voor nieuwbouw en herstructurering. Daar zullen wij als waterschap op aan moeten sluiten en zo groen en blauw terugbrengen en samen slimme waterbewuste keuzes maken door bijvoorbeeld functies te combineren. Het gaat dan over de herinrichting van openbare ruimten zoals (school)pleinen, parken en parkeerplaatsen. Maar ook om het afkoppelen van verhard oppervlak van gemengde riolering en het klimaatadaptief inrichten van bedrijventerreinen. Ook inwoners kunnen een bijdrage leveren door hun dak af te koppelen, een groen dak aan te leggen en tegels in de tuin te vervangen door groen.
Jansen op de Haar: ‘Al deze ruimte samen vormt wel 70% van het oppervlak van het bebouwd gebied. Door dit oppervlak steeds meer te gebruiken om water vast te houden, zijn we in staat om wateroverlast door intensieve neerslag te beperken én de gevolgen van langdurige droge perioden beter te overbruggen.
Klimaatadaptatie is niet van één partij
Om zo goed mogelijk adaptief te werk te gaan, is samenwerking cruciaal. Binnen de Regionale Adaptatie Strategie (RAS) werken we met 17 partners samen aan een klimaatbestendige en waterrobuuste regio Zuid-West Utrecht. En we doen mee aan Groen Groeit Mee: een afspraak van de provincie, Utrechtse gemeenten, de waterschappen en de Food Valley om bij alle ruimtelijke plannen en gebiedsontwikkelingen, de groenontwikkeling evenredig en volwaardig mee te nemen. Zo creëer je groene strengen in de provincie als uitloop van de stad, waar ook ruimte is voor water. Dat is niet alleen nodig met het oog op klimaatverandering. Het is ook belangrijk voor de biodiversiteit en leefbaarheid van onze steden en dorpen.
Kans op wateroverlast groeit
Maar wateroverlast helemaal voorkomen zal niet lukken. Inwoners in de stad zullen rekening moeten houden met natte voeten. Zeker als de extreme hoeveelheid regen zoals recent in Limburg is gevallen, in ons gebied valt.
Investeren in weerbaarheid is nodig
Meer ruimte voor groen en blauw in de stad
Meer groen in de stad is nodig met het oog op klimaatverandering, maar ook belangrijk voor de biodiversiteit en leefbaarheid van onze steden en dorpen.
Foto: Sjon.nl