Op pad met de nachtvorstschadebestrijding

In het voorjaar staan de fruitbomen in bloei, een teken van lente en ook een voorteken van fruit: de bevruchte bloesem groeit immers uit tot heerlijke appels en peren. In het voorjaar kan het 's nachts nog vriezen en dat kan leiden tot schade aan de knop, waardoor het fruit niet tot groei komt. Fruittelers moeten zich dus wapenen om niet door één nacht vorst hun oogst van een heel jaar naar de knoppen te zien gaan. Ik mocht een nachtje mee op pad om dit ‘onzichtbare werk’ met eigen ogen te bekijken.

IJs als oplossing tegen vorst

Het klinkt wat raar, maar bij nachtvorst wordt de bloesem beschermd als zich een ijslaagje rond de bloesem vormt. Hierdoor daalt de temperatuur niet en vriest het fruit niet kapot. De fruittelers hebben thermometers tussen de fruitbomen staan en worden gealarmeerd als de temperatuur te ver zakt. Ze gaan dan aan de slag met nachtvorstschadebestrijding. Om een laagje ijs rond de knoppen te kunnen vormen, besproeien de fruittelers hun boomgaarden. Of de teler haar of zijn bed uit moet komen, hangt af van de temperatuur, maar ook van de wind, de vochtigheid van het perceel, of het bewolkt is of niet. Het is dus spannend en afhankelijk van lokale omstandigheden.

Sproeien vraagt om veel water

Als de nachtvorstschadebestrijding gaat draaien, vraagt dat om veel water: zo'n 30 m3 water per hectare per uur. Dat vraagt veel van het watersysteem. Er moet een flinke hoeveelheid water naar alle fruitpercelen, dus de aanvoer en doorstroming in de watergangen en sloten, met name in de duikers en bij de vuilroosters, wordt goed in de gaten gehouden. Ik zag met eigen ogen hoe mijn collega’s handmatig dit controleren en eventueel vuil verwijderen.

Nauwkeurig samenspel van telers en waterschappers

Rayonmedewerkers van het waterschap kennen het watersysteem en weten waar de gevoeligheden zitten. Zij kunnen vanaf hun tablet zien of de pompen en gemalen werken en waar eventuele stroringen zijn, om daar snel op te kunnen anticiperen. Tijdens de nachtvorstbestrijding werken deze medewerkers goed samen met de fruittelers. De telers geven door per app en telefoon waar ze sproeien, zodat het water naar de goede plekken kan worden gestuurd. Deze communicatie en samenwerking is nodig en vraagt veel van zowel de telers als van de waterschappers. Zo werken ze samen voor een maximaal resultaat en het voorkomen van schade.

Grenzen aan het watersysteem

Het besproeien van de boomgaarden is noodzakelijk bij nachtvorst om schade te voorkomen, maar loopt ook tegen de grenzen aan van het watersysteem. Daarom moeten we gezamenlijk nadenken over oplossingen om een goede balans te vinden voor het beschikbare water dat we hebben.

Een lekker stuk fruit, dankzij telers en rayonmedewerkers

Het werken aan nachtvorstschadebestrijding is 's nachts en niet bij veel mensen bekend. Ik vond het zeer indrukwekkend om te zien hoe deze collega’s in het holst van de nacht intensief samenwerken met de telers, zodat wij van een lekker stuk fruit kunnen genieten. Het was goed om met eigen ogen te zien wat er allemaal bij komt kijken. Benieuwd? Bekijk ook de vlog die ik van mijn nachtelijke avontuur heb gemaakt!


Vlog: op pad met de nachtvorstsschadebestrijding

Vragen en contact

Heb je vragen over deze blog of wil je op het stuk reageren? Laat het weten aan Jeroen via jeroen.haan@hdsr.nl.