Samen aan de slag voor vitale veenweiden in Zuid-Holland

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is blij met de Startnotitie Regionale Veenweidestrategie van de provincie Zuid-Holland. Hierin komt de samenwerkingsgedachte om de uitdagingen in veenweidegebieden het hoofd te bieden, goed naar voren. Het waterschap werkt al enige jaren samen met agrarische collectieven en boeren aan polder brede pilots om de bodemdaling te remmen.
Zo wordt in de polders Lange Weide en Vlist geëxperimenteerd met waterinfiltratiesystemen in combinatie met maatregelen als dynamische peilbeheer, weidevogelbeheer en duurzame landbouwmaatregelen. Ook de polder Meijepolder Laag staat op het punt een voorstel in te dienen bij de provincie Zuid-Holland om de CO2-uitstoot te verminderen, de bodemdaling te remmen en het watersysteem en de biodiversiteit te optimaliseren. Verder voert het waterschap op kleinere schaal pilots uit met betrekking tot lisdoddeteelt en de verduurzaming van de waterinfiltratiesystemen. Daarnaast is de vergroting van onze kennis in relatie met landelijke onderzoeksprogramma’s een belangrijk spoor in de aanpak van het waterschap.

Startnotitie Regionale Veenweidestrategie

Deze aanpak is ook terug te lezen in de Startnotitie Regionale Veenweidestrategie die de provincie Zuid-Holland samen met waterschappen, waaronder ons waterschap, gemeenten en landbouw- en natuurorganisaties gaat uitwerken. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de CO2-uitstoot uit veen in 2030 aanzienlijk verminderd moet worden. De uiteindelijke ambitie is dat er in 2050 vitale veenweidegebieden zijn, met een toekomstbestendige landbouw, minder uitstoot van broeikasgassen en stikstof en een hogere biodiversiteit en waterkwaliteit.

Aandachtsgebieden

Zeker nu in de Startnotitie ook de zogenaamde aandachtsgebieden een plek krijgen in de aanpak binnen Zuid-Holland, herkent het waterschap zich in de geformuleerde aanpak. Graag ziet het waterschap dat de grootschalige maatregelen die nu al in het Zuid-Hollandse getroffen worden (zoals project Lange Weide en Vlist) een plek krijgen in de startnotitie.

Effectieve en integrale strategie

Het klimaatakkoord (2019) bevestigt de urgentie van de opgave om de bodemdaling af te remmen en de broeikasgasemissies uit veen te reduceren. Het waterschap omarmt de strategie dat andere opgaven, onder meer waterkwaliteit en biodiversiteit worden meegenomen in de aanpak. Daar waar het gaat om no-regret sectorale bodemdalingsmaatregelen kunnen deze ook onderdeel zijn van het maatregelenpakket. Belangrijke criteria hierbij zijn de snelheid van het proces en passend binnen de transitiepaden richting de lange termijn doelen in het gebied (toekomstbestendige polders).

Consequenties waterbeheer

Vernatten van de veenbodem via hogere grondwaterstanden is een effectieve maatregel om bodemdaling te remmen. Dit kan, zeker bij gebied brede toepassing, consequenties hebben op het watersysteem en het waterbeheer. De zoetwatervraag neemt toe, maar het risico op wateroverlast kan ook toenemen. De robuustheid van het watersysteem met stijgende zeespiegel en dalende bodem is op sommige plekken een uitdaging. Deze aspecten zijn onder de aandacht en worden ook in het landelijke kennisprogramma onderzocht. In de uiteindelijke Regionale Veenweidestrategie en de uitwerking daarna zullen omvang en impact steeds duidelijker worden. Het waterschap vraagt specifiek aandacht voor de consequenties voor het watersysteem, ook op de langere termijn.

Uitvoeringsstrategie

Een goede uitvoeringsstrategie is bepalend voor het slagen van de Regionale Veenweidestrategie. Het waterschap benadrukt het belang van een goede uitvoeringsorganisatie. Het remmen van de bodemdaling is maatwerk per gebied en een keuze uit meerdere effectieve en betaalbare methoden is daarbij behulpzaam. In de huidige gebiedsprocessen staat het waterschap dicht bij het gebied en kan goed faciliteren bij gebiedsprocessen.