De fundering van mijn bebouwing
De relatie tussen het slootpeil en het grondwaterpeil is afhankelijk van de grondsoort. In veengebieden, zoals Portengen, is de invloed van het waterpeil op het grondwaterpeil beperkt (maximaal 3 tot 6 meter vanaf de slootkant het perceel in). Ook de neerslag, verdamping, kwel (opwaartse stroming van grondwater) en wegzijging (neerwaartse stroming van grondwater) hebben invloed op het grondwaterpeil. Verdamping wordt in sterke mate beïnvloed door begroeiing. Een boom of grote struik laat veel (grond)water verdampen. De grondwaterstand ter plaatse van uw bebouwing is niet bekend. Dit wordt in onderstaande plaat geïllustreerd.
De situatie in Portengen Laag
In het deel van Portengen waar het natuur- retentiegebied is gepland, veranderen wij niets aan de slootpeilen, daar blijft de situatie gelijk aan de huidige situatie. In Portengen Laag is een groot deel van de bebouwing gefundeerd op houten palen en er is ook bebouwing gefundeerd op staal. Er zijn in de huidige situatie al panden aanwezig met een risico op droogval van de koppen van houten paalfunderingen. Behoud van het huidige waterpeil is geen oplossing voor dit probleem. Voor de panden waar de paalkoppen nog net niet droog vallen, is behoud van het grondwaterpeil gewenst. De peilaanpassing in Portengen Laag kan lokaal een effect hebben op de hoogte van het grondwaterpeil. Voor panden die al een risico op droogval van houten paalkoppen hebben, is het mogelijk dat het risico op droogval van de houten paalkoppen toeneemt. Voor de panden waar de houten paalkoppen nog (net) niet droogvallen, kan een nieuw risico ontstaan op droogval van de houten paalkoppen.
Schade die optreedt als gevolg van peilaanpassing aan de maaivelddaling hoort tot het normaal maatschappelijk risico, het wonen in een gebied met bodemdaling brengt dit nou eenmaal met zich mee. De verantwoordelijkheid om maatregelen te treffen bij kwetsbare bebouwing ligt bij de gebouweigenaren. De eigenaar moet de maatregelen zelf (laten) uitvoeren.
Op dit kaartje ziet u de verschillende invloedfactoren op de grondwaterstand.
Wie is waarvoor verantwoordelijk
Wat doet het waterschap?
Het waterschap beheert het waterpeil in de watergangen. Het waterschap mag het peil aanpassen aan de opgetreden bodemdaling. De peilaanpassing van 11 cm in Portengen Laag is minder aan de opgetreden bodemdaling van 15 cm (en niet groter). We voeren de peilaanpassing in stapjes van 2 tot 3 cm door. Dit geeft u, als gebouweigenaar, tijd om eventuele maatregelen te treffen om uw fundering te beschermen tegen een lager waterpeil.
Het waterschap heeft in het kader van het Watergebiedsplan Kamerik-Kockengen (uit 2007) in de polders rond Kockengen uitgebreid onderzoek laten doen naar bebouwing en fundering. De bebouwing in deelgebied Portengen Laag is hierbij ook meegenomen. De resultaten geven een beeld van het effect dat een peilaanpassing kan hebben op fundering van gebouwen. Daardoor weten bewoners en het waterschap waarmee rekening moet worden gehouden qua bestaande en toekomstige risico’s voor funderingen. Verder biedt het onderzoek eigenaren inzicht in de kenmerken en toestand van hun bebouwing en fundering. De woningeigenaren hebben in juli 2019 het resultaat voor hun bebouwing ontvangen. Bewoners zijn geïnformeerd en geadviseerd om contact op te nemen met de Stichting Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF)[1]. Het waterschap denkt uiteraard graag mee om eventuele maatregelen goed tot uitvoering te laten komen, ook werkt het waterschap mee bij eventueel benodigde vergunningverlening voor maatregelen.
Verder is de verwachting dat door de aanleg van waterinfiltratiesystemen in de graslandpercelen er in de toekomst minder bodemdaling is. Het waterschap hoeft dan in de toekomst minder peilaanpassing door te voeren.
Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) is een onafhankelijke kennis- en netwerkorganisatie. We zorgen voor het verzamelen, ontwikkelen en ontsluiten van kennis rond de aanpak en preventie van funderingsproblemen. KCAF fungeert als nationaal funderingsloket voor alle vragen rond deze problematiek. Van funderingsonderzoek tot funderingsherstel, van aanpak tot financiering, van preventie tot innovatie.
Wat kunt u zelf doen?
U bent als eigenaar zelf verantwoordelijk voor de ontwatering, grondwaterstand en bebouwing / fundering op uw perceel. Dit houdt ook in dat het aan de eigenaar is om maatregelen te treffen om kwetsbare houten fundering te beschermen tegen de peilaanpassing zoals opgenomen in een peilbesluit. U heeft mogelijkheden om zelf maatregelen te treffen voor kwetsbare bebouwing. Niet alle maatregelen (bijvoorbeeld een hoogwatervoorziening) zijn geschikt voor iedere situatie. Het betreft maatwerk afhankelijk van de situatie en uw bebouwing. Wilt u zich voorbereiden op de toekomst of advies over uw specifieke situatie adviseren we u om contact op te nemen een funderingsexpert, zoals bijvoorbeeld Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF).
Wat kunt u doen:
- Bij zichtbare schade: neem contact op met Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF)KCAF fungeert als nationaal funderingsloket. Zij adviseren bewoners rond funderingsproblematiek en brengen de funderingsproblematiek in kaart. U kunt met hen de resultaten van het uitgevoerde bebouwingsonderzoek uit 2019 bekijken en vervolgstappen bepalen.
- Bij geen zichtbare schade: Voorkomen is beter dan genezen. Het kan raadzaam zijn om het grondwater bij de fundering te monitoren. Dit kan door het plaatsen van peilbuizen die de grondwaterstand meten.
Mogelijke maatregelen zijn de grondwaterstand verhogen of funderingsherstel. De grondwaterstand kunt u zelf verhogen. Zorg er dan voor dat regenwater in de grond terecht kan komen. Enkele voorbeelden zijn:
- verharding weghalen en vervangen door waterdoorlatende verharding, gras of planten (zie https://www.huisjeboompjebeter.nl/)
- regenpijpen doorzagen, zodat het regenwater op de grond terechtkomt en in de grond kan zakken
- infiltrerende buizen aanleggen (vergelijkbaar met de waterinfiltratiesystemen die de agrariërs aanleggen).
Het meest duurzaam en doeltreffend is het herstellen van een fundering of het volledig vervangen van de houten fundering door betonnen palen of stalen buizen. In de rechterkolom vindt u de link naar de website van de KCAF en hun stappenplan voor de aanpak van funderingsherstel.