Project gemaal Kromme Rijn in Inundatiekanaal Wijk bij Duurstede
De beschikbaarheid van voldoende zoetwater lijkt in een land als Nederland geen vraagstuk. Toch is er tijdens extreem droge periodes en lage afvoeren van de grote rivieren, niet overal voldoende zoetwater beschikbaar.
Deze extreme periodes komen naar verwachting steeds vaker voor als gevolg van de klimaatverandering. Zo zien we steeds vaker lage rivierstanden op de Nederrijn en Lek. Hierdoor kan er onvoldoende water ingelaten worden naar het Kromme Rijngebied.
Tijdens de afgelopen droge zomers heeft het waterschap tijdelijke pompen moeten plaatsen om voldoende water via de Kromme Rijn te kunnen aanvoeren. Deze pompen houden dan de waterstanden in het Kromme Rijngebied, de stad Utrecht en de Vecht op peil.
Om voorbereid te zijn op droge periodes wil het waterschap toe naar een permanente oplossing om extra water in te laten. De aanleg van een gemaal in het Inundatiekanaal is als meest geschikte oplossing naar voren gekomen.
Beoogde locatie gemaal met balgstuw
Actueel
HDSR heeft een aannemer geselecteerd die het nieuwe gemaal Kromme Rijn met balgstuw in het Inundatiekanaal bouwt.
Onlangs is de aanbestedingsprocedure voor de bouw van gemaal Kromme Rijn gestart. Naar verwachting is de aannemer in december 2024 bekend.
Er is een plan op hoofdlijnen voor de bouw van een gemaal in het Inundatiekanaal in Wijk bij Duurstede. Dit plan werken we de komende tijd uit naar een ontwerp.
Impressie nieuw gemaal met balgstuw bij lage rivierstand
De definitieve vormgeving en materiaalkeuze worden in een latere fase besproken.
Planuitwerkingsfase
Het Voorkeursalternatief is in mei 2024 vastgesteld. Hiermee start de planuitwerkingsfase die ongeveer 1,5 jaar duurt. In deze fase voeren we onderzoeken uit, werken we het VKA uit naar een gedetailleerd ontwerp en doorlopen we een aantal wettelijke procedures.
Ook stellen we een projectbesluit op waarbij inspraak mogelijk is. De aanbestedingsprocedure is afgerond en in december 2024 hebben we Dura Vermeer als aannemer geselecteerd voor de bouw van het gemaal met balgstuw. Nu werken we de plannen verder uit, samen met de aannemer. We verwachten in 2026 of 2027 te starten met de uitvoering. De documenten die betrekking hebben op het Voorkeursalternatief vindt u onder 'Documenten'.
Landelijk Deltaprogramma Zoetwater
Gezien de lage ligging is ons land kwetsbaar voor overstromingen en de gevolgen van klimaatverandering. Daarom maakt de overheid plannen in het Deltaprogramma, om ervoor te zorgen dat ons land nu en in de toekomst veilig is tegen overstromingen. En dat er voldoende zoetwater beschikbaar is en door bij te dragen aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van ons watersysteem. Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en andere organisaties werken samen aan de uitvoering van dit programma.
Het Deltaprogramma kent drie thema’s. Dit project in Wijk bij Duurstede valt onder het thema Zoetwater. De andere thema's zijn waterveiligheid en ruimtelijke adaptatie.
Aandacht voor cultuurhistorie

Het plangebied ligt in een cultuurhistorisch waardevolle omgeving. Het Inundatiekanaal eindigt bij de inlaat en inundatiesluis naar de Kromme Rijn. Het geheel maakt onderdeel uit van UNESCO werelderfgoed de Nieuwe Hollandsche waterlinie en is aangewezen als rijksmonument. In de uitwerking van onze plannen houden we hier rekening mee.
Klankbordgroep
We vinden het belangrijk dat direct omwonenden en belanghebbenden meedenken. Daarom hebben we een klankbordgroep ingesteld. Tijdens de persoonlijke gesprekken die we hebben gevoerd konden mensen zich voor deelname opgeven.
De klankbordgroep heeft als functie om het waterschap te adviseren bij de te nemen maatregelen. Het verslag van de bijeenkomsten vindt u onder het kopje ‘Documenten’.
Onderzoeken
-
Bodem- en waterbodemonderzoek
Dit onderzoek s b.v. in is nodig om de opbouw van verschillende bodemlagen in kaart te brengen. Daarna kunnen we een uitspraak doen over de draagkracht van de bodem.
Het onderzoek bestaat uit drie onderdelen:
1. Sonderen vanaf het land
- Sonderen vanaf het water
- Machinaal boren
Ad. 1 De sonderingen (grondboringen) vanaf het land worden aan de havenzijde uitgevoerd met behulp van een sondeertruck. Een sondeertruck is een kleine vrachtwagen die ook op rupsbanden kan rijden. Aan de overzijde van het water, aan de kant van de woonschepen wordt een kleinere en lichtere machine ingezet.
Ad. 2 De sonderingen vanaf het water worden met behulp van een sondeerboot uitgevoerd.
Ad 3. Voor het machinaal boren wordt ook een kleinere boorunit ingezet. Er wordt één boring aan de zijde van de woonschepen gedaan en twee aan de haven’
Op het kaartje hieronder ziet u de onderzoekslocatie voor het bodem- en waterbodemonderzoek.
-
Onderzoek bever
Binnen het projectgebied komt de bever voor. Daarom wordt aanvullend onderzoek uitgevoerd om te achterhalen om hoeveel bevers het gaat en of er burchten en holen aanwezig zijn.
Het gaat om inventarisatiewerk vanaf de kant, vanuit het water (kano, snorkelen, werken met prikstok) en het plaatsen en controleren van wildcamera's. De locaties van deze camera's zijn nog niet bekend.
-
Cultuurhistorisch onderzoek
Voor het cultuurhistorisch onderzoek is het veldwerk beperkt tot het lopen in het projectgebied (oevers Inundatiekanaal en haventerrein) en het maken van foto’s. Voor onderzoek aan de oostkant zal de onderzoeker bij u aanbellen indien het nodig is om uw perceel te betreden.
De verwachting is dat dit onderzoek op 1 dag uitgevoerd kan worden.
De planning in hoofdlijnen
2023-2024: Verkenningsfase
Status: HuidigOp 22 april 2024 hebben we een informatieavond gehouden.
U kon reageren op het concept Voorkeursalternatief tot en met 14 mei 2024. Naar aanleiding van uw reacties hebben we een Nota van Beantwoording opgesteld.
Het dagelijks bestuur van het waterschap heeft een besluit genomen over het Voorkeursalternatief.
De aanbesteding is gestart. Eind 2024 verwachten we een aannemer geselecteerd te hebben. Daarna werken we de plannen verder uit, samen met de aannemer.
Najaar 2024 Start Planuitwerkingsfase
Status: HuidigWe werken het Voorkeursalternatief verder uit.