Project gemaal Kromme Rijn in Inundatiekanaal Wijk bij Duurstede
De beschikbaarheid van voldoende zoetwater lijkt in een land als Nederland geen vraagstuk. Toch is er tijdens extreem droge periodes en lage afvoeren van de grote rivieren, niet overal voldoende zoetwater beschikbaar.
Deze extreme periodes komen naar verwachting steeds vaker voor als gevolg van de klimaatverandering. Zo zien we steeds vaker lage rivierstanden op de Nederrijn en Lek. Hierdoor kan er onvoldoende water ingelaten worden naar het Kromme Rijngebied.
Tijdens de afgelopen droge zomers heeft het waterschap tijdelijke pompen moeten plaatsen om voldoende water via de Kromme Rijn te kunnen aanvoeren. Deze pompen houden dan de waterstanden in het Kromme Rijngebied, de stad Utrecht en de Vecht op peil.
Om voorbereid te zijn op droge periodes wil het waterschap toe naar een permanente oplossing om extra water in te laten. De aanleg van een gemaal in het Inundatiekanaal is als meest geschikte oplossing naar voren gekomen.
Vaststelling Voorkeursalternatief bouw nieuw gemaal
Het dagelijks bestuur van het waterschap heeft het zogenoemde Voorkeursalternatief vastgesteld voor de bouw van een nieuw gemaal in het Inundatiekanaal in Wijk bij Duurstede. Dit betekent dat er een plan op hoofdlijnen is voor de bouw. Dit plan werken we de komende tijd verder uit naar een ontwerp.
Naar aanleiding van de reacties op de plannen (het concept Voorkeursalternatief) is een Nota van beantwoording opgesteld. Hierin hebben deskundigen een reactie op uw inbreng gegeven. Het dagelijks bestuur heeft deze Nota ook vastgesteld.
De documenten vindt u hieronder.
Actueel
Impressie nieuw gemaal met balgstuw bij lage rivierstand
De definitieve vormgeving en materiaalkeuze worden in een latere fase besproken.
Planuitwerkingsfase
Het Voorkeursalternatief is in mei 2024 vastgesteld. Hiermee start de planuitwerkingsfase die ongeveer 1,5 jaar duurt. In deze fase voeren we onderzoeken uit, werken we het VKA uit naar een gedetailleerd ontwerp en doorlopen we een aantal wettelijke procedures.
Ook stellen we een projectbesluit op waarbij inspraak mogelijk is. Vóór de zomer van 2024 starten we met de aanbestedingsprocedure. Eind 2024 verwachten we een aannemer geselecteerd te hebben. Daarna werken we de plannen verder uit, samen met de aannemer.
Tot die tijd zal de communicatie op een lager pitje staan. We verwachten in 2026 of 2027 te starten met de uitvoering.
Klankbordgroep
We vinden het belangrijk dat direct omwonenden en belanghebbenden meedenken. Daarom hebben we een klankbordgroep ingesteld. Tijdens de persoonlijke gesprekken die we hebben gevoerd konden mensen zich voor deelname opgeven.
De klankbordgroep heeft als functie om het waterschap te adviseren bij de te nemen maatregelen. Het verslag van de bijeenkomsten vindt u onder het kopje ‘Documenten’.
Beoogde locatie gemaal met balgstuw
Informatieavond
Het waterschap heeft een informatieavond over de bouw van een nieuw gemaal gehouden op maandag 22 april 2024. We hebben de plannen toegelicht via een presentatie die u onder aan deze kolom vindt.
De drie onderstaande tekeningen laten de wateraanvoer vanuit de Lek richting de Kromme Rijn, de stad Utrecht en de Vecht in verschillende situaties zien.
Links ziet u de huidige situatie in tijden van droogte en een laag waterpeil. In het midden is een basisidee uitgewerkt waarin we met technische hulpmiddelen in tijden van droogte toch voldoende water aan kunnen voeren. Rechts ziet u het uitgewerkte basisidee als er sprake is van normale waterstanden en het water onder vrij verval de Kromme Rijn in kan stromen.
Huidige situatie tijdens droogte
Hier ziet u de huidige situatie. In tijden van droogte is de rivierwaterstand van de Nederrijn te laag om onder vrij verval water aan te voeren naar de Kromme Rijn en het achterliggende gebied.
Basisidee nieuwe situatie droogte
Met een keermiddel sluiten we een deel van het Inundatiekanaal tijdelijk af. Met een gemaal voeren we extra water aan waardoor het waterpeil in dit deel hoger wordt. Hierdoor is het mogelijk om onder vrij verval water aan te voeren naar de Kromme Rijn en het achterliggende gebied.
Basisidee nieuwe situatie normaal
In de reguliere situatie is er voldoende water om onder vrij verval water aan te voeren naar de Kromme Rijn en het achterliggende gebied.
Landelijk Deltaprogramma Zoetwater
Gezien de lage ligging is ons land kwetsbaar voor overstromingen en de gevolgen van klimaatverandering. Daarom maakt de overheid plannen in het Deltaprogramma, om ervoor te zorgen dat ons land nu en in de toekomst veilig is tegen overstromingen. En dat er voldoende zoetwater beschikbaar is en door bij te dragen aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van ons watersysteem. Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en andere organisaties werken samen aan de uitvoering van dit programma.
Het Deltaprogramma kent drie thema’s. Dit project in Wijk bij Duurstede valt onder het thema Zoetwater. De andere thema's zijn waterveiligheid en ruimtelijke adaptatie.
Aandacht voor cultuurhistorie
Het plangebied ligt in een cultuurhistorisch waardevolle omgeving. Het Inundatiekanaal eindigt bij de inlaat en inundatiesluis naar de Kromme Rijn. Het geheel maakt onderdeel uit van UNESCO werelderfgoed de Nieuwe Hollandsche waterlinie en is aangewezen als rijksmonument.
In de uitwerking van onze plannen houden we hier rekening mee en gaan we in gesprek met de belanghebbende partijen.
Documenten
Hieronder vindt u een overzicht van documenten die van belang zijn voor het project.
- Verslag klankbordgroep inlaatwerk Kromme Rijn 28 februari 2024 (pdf, 444 kB)
- Nieuwsbrief Inlaatwerk Kromme Rijn nummer 1 (pdf, 1.1 MB)
- Verslag klankbordgroep project Inlaatwerk Kromme Rijn 1 november 2023 (pdf, 605 kB)
- Ruimtelijke Kader zoetwaterinlaat Wijk bij Duurstede (pdf, 32 MB)
- bewonersbrief_20_april_2023 (pdf, 552 kB)
- Kennisgeving voornemen participatie Inlaat Kromme Rijn Wijk bij Duurstede (pdf, 324 kB)