Veelgestelde vragen

In Nederland bestaan veel wetten om de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen (de fysieke leefomgeving) goed in te richten. In de Omgevingswet zijn deze wetten samengevoegd en eenvoudiger gemaakt. Bijvoorbeeld door duidelijker taalgebruik, en door regels van de verschillende bestuurslagen (rijk, provincie, gemeente, waterschap) samen te voegen. U kunt op één plek vinden welke regels en voorschriften er gelden bij de bestuurslagen. De Omgevingswet geldt voor alle inwoners, organisaties en bedrijven en geldt per 1 januari 2024.

Sinds 1810 zijn veel wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten verhinderen vaak innovatieve, duurzame plannen. Daarom zijn 26 wetten en diverse regelingen duidelijker gemaakt en samengevoegd in de Omgevingswet.

Inwoners merken in eerste instantie waarschijnlijk niets van de Omgevingswet. Als u iets wilt (ver)bouwen, of u wilt bijvoorbeeld uw veehouderij aanpassen dan heeft u misschien een vergunning nodig.  Dan krijgt u met de Omgevingswet te maken.

Een vergunning aanvragen gaat per 1 januari 2024 anders. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar ook meteen de vergunning aanvragen of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over plannen van de overheid. En over initiatieven van uw buurtgenoten of ondernemers. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en inrichting van onze leefomgeving. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. In sommige gevallen moeten zij daar eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie).

Een belangrijke verbetering van de Omgevingswet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken.

De bedoeling is dat hierdoor de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de inrichting van de buitenruimte. Overheden en inwoners hebben bovendien via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie.

Ja. Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek en soms gaan er dingen fout. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan inwoners, ondernemers en de overheid op een andere manier met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn. Het Omgevingsloket is ook nieuw. Er zullen misschien storingen of fouten in het systeem optreden. En ondanks het vele testen vooraf, zullen ook na inwerkingtreding fouten ontdekt worden. Het doel is dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.

In het Omgevingsloket vindt u (online) informatie over de fysieke leefomgeving. U kunt in het loket zien welke regels er gelden op een bepaalde locatie. En of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen voor geplande werkzaamheden. En als u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen, kunt u dat meteen in het loket regelen.

Wilt u een vergunning aanvragen, een melding doen of informatie opsturen via het omgevingsloket? Dan moet u inloggen. Dan weet het waterschap met wie zij zaken gaat doen.

Inwoners van Nederland kunnen inloggen met DigiD.
Nederlandse bedrijven en andere organisaties kunnen gebruik maken van eHerkenning.
Europese bedrijven kunnen eIDAS gebruiken om in te loggen.

Initiatiefnemers die geen gebruik kunnen maken van deze systemen, kunnen een Omgevingsloket-ID aanvragen. Dit kan via de website van de Omgevingswet.

Vragen over de status van uw vergunningaanvraag kunt u stellen aan het waterschap via (contactmogelijkheid waterschap invullen). U kunt daar ook terecht voor inhoudelijke informatie en lokaal beleid.

Heeft u opmerkingen over (de technische werking van) het Omgevingsloket? Die kunt u stellen via het vragenformulier of storingenformulier van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO).

Het is mogelijk om een adviseur, architect of andere deskundige een vergunning namens u te laten aanvragen. Daarvoor voegt u in ‘mijn omgevingsloket’ een deelnemer toe met de rol ‘gemachtigde’.

U komt veel vragen tegen als u in het Omgevingsloket bent. Vooral bij de vergunningcheck, het aanvragen van een vergunning en bij maatregelen op maat.

Het kan voorkomen dat u soms een vraag meerdere keren moet beantwoorden. Dat komt omdat in het Omgevingsloket alle overheden hun eigen vragen hebben opgenomen om uw aanvraag goed te kunnen beoordelen. Bij elke vraag staat door welke organisatie hij wordt gesteld.

Nee, een vergunningcheck is niet verplicht. We raden u wel aan om met de vergunningcheck te starten als u plannen heeft om iets in de openbare ruimte te veranderen. Het is een hulpmiddel om te bepalen of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. En om te kijken of uw initiatief kans van slagen heeft.

Binnen de vergunningchecker doorloopt u een aantal stappen. U kiest de juiste locatie, of geeft zelf aan waar de locatie is (bijvoorbeeld in een weiland). Vervolgens geeft u aan welke werkzaamheden/welk initiatief u op die locatie wil uitvoeren. Op basis daarvan moet u een aantal vragen beantwoorden. Daaruit wordt duidelijk of u:

• een vergunning moet aanvragen
• een melding moet doen
• informatie moet geven
• een ander verzoek moet indienen.

Als u in het systeem direct doorgaat met de voorgestelde actie, dan worden de gegevens die u in de vergunningchecker heeft ingevoerd zoveel mogelijk meegenomen in het aanvraagproces.

U kunt vragen overslaan als u op een vraag geen antwoord kunt geven. U kunt ook contact opnemen met de organisatie die de vraag stelt (dat staat aan het eind van elke vraag tussen haakjes). Zij helpen u dan verder en indien nodig verduidelijken zij de vraag in het systeem.

Als u vragen heeft over de uitkomst in de vergunningchecker, dan kunt u contact opnemen met de overheid die uw aanvraag beoordeelt. Dat staat vermeld bij de uitkomst.

Nee. U kunt geen rechten ontlenen aan de uitkomst van de vergunningchecker. De uitkomst hangt af van de antwoorden die u zelf invult. Als informatie in die antwoorden niet juist blijkt te zijn, dan kan de uitkomst in de checker ook niet juist zijn.

Het kan ook voorkomen dat de vergunningchecker aangeeft dat u geen vergunning nodig heeft, maar dat de gemeente of het waterschap dat wel nodig vindt. Dan moet u de vergunning alsnog aanvragen.

Met het onderdeel ‘Regels op de kaart’ in het omgevingsloket kunt u regels en informatie over de leefomgeving bekijken. De regels van alle overheden staan bij elkaar. De overheden zijn gemeenten, waterschappen, provincies en het rijk.

Regels op de kaart (te vinden in het omgevingsloket) vervangt ‘www.ruimtelijkeplannen.nl’, dat tot 31 december in gebruik is.

Ruimtelijkeplannen.nl bestaat sinds 2010. U vindt daar bestemmingsplannen, structuurvisies en algemene regels die zijn opgesteld door de overheid. Nu de Omgevingswet van kracht wordt en er veel nieuwe toepassingen zijn ontwikkeld, gaat het onderdeel Regels op de kaart in het Omgevingsloket de site van ruimtelijkeplannen.nl vervangen.