"Het gaat allang niet meer over waterbeheer alleen"
In het veenweidegebied is bodemdaling een bekend fenomeen. Het treedt voornamelijk op in drogere periodes in de zomer. Minder bekend is dat bij bodemdaling CO₂ vrijkomt wanneer het langere tijd droog is. Langdurige periodes van droogte, die door klimaatverandering vaker voorkomen, zorgen voor een versterkt effect: niet alleen daalt de bodem dan sneller, er komt ook meer CO₂ vrij. Oplossing: de bodem nathouden waardoor bodemdaling én CO₂-uitstoot worden afgeremd. Samen met boeren en andere partners zijn er al stappen gezet op dit vlak. Collega Marjan Holtman vertelt meer over de ontwikkelingen in het veenweidegebied.
Hoe werkt dat precies, de bodem nathouden?
“Regen zorgt voor het nat houden van de veenbodem. Maar als er een tekort aan regen is, maken we de bodem van onderaf nat. Dat werkt ongeveer zo: met een ondergronds buizensysteem wordt water vanuit de sloot de bodem in gebracht, waterinfiltratie. We zijn een aantal jaar geleden gestart met een proef in de polder Spengen en Lange Weide. Inmiddels is er vanuit het project 'Klimaatslim Boeren op Veen' een grote uitbreiding geweest. Bij elkaar is er nu bijna 1100 hectare aan polders waar waterinfiltratie plaatsvindt. In ons gebied gaat het om polders bij Vlist, Lange Weide, Meijepolder Laag, Kortrijk Portengen en dus in Spengen.”
Werkt het waterschap hier samen met boeren?
“Ja, maar ook met andere waterschappen die betrokken zijn bij het Groene Hart. Want het veenweidegebied strekt zich uit tot buiten ons gebied. En agrarische collectieven en de provincies zijn ook betrokken.”
Wat is er in 2023 gebeurd?
“In 2023 was de subsidie vanuit het Rijk en de provincie op en is het project voorlopig afgerond. In Lange Weide en Kortrijk Portengen hebben we in 2023 wel nog een proef gedaan waarbij we de plastic buizen van het waterinfiltratiesysteem hebben vervangen door biobuizen. Dat past in ons duurzaamheidsbeleid.”
Kun je meer vertellen over het project Boer aan het Roer op veen?
“In dit project kijken we samen met de boeren naar het toekomstperspectief voor boerenbedrijven. Het Nationale Programma en de Provinciale Programma’s Landelijk Gebied stellen eisen op het gebied van onder meer broeigasgassen en stikstof. Samen met boeren kijken we wat in hun polder(deel) de uitdagingen zijn. Het uitgangspunt is dat de boeren een goede boterham kunnen blijven verdienen.”
Welke resultaten zijn er in 2023 behaald?
“Voor de polder Spengen is er een plan opgeleverd hoe daar duurzaam kan worden geboerd, met daarbij ook aandacht voor onder meer natuur inclusieve landbouw en weidevogelbeheer.”
Het valt op dat er veel met andere partijen wordt samengewerkt.
“Ja, je ziet ook dat het voor ons allang niet meer over waterbeheer alleen gaat. Feitelijk beheren we het landelijk gebied samen met andere partijen in een grotere, overkoepelende opgave.”
Het doel is om in 2030 50% minder bodemdaling te hebben en de CO₂-uitstoot terug te dringen. Gaat dat lukken?
“We zijn goed op weg. Het mooie is dat provincies en het Rijk zich inspannen om via diverse regelingen meer boeren warm te laten lopen voor waterinfiltratie. Dat helpt natuurlijk mee.”
