Klimaatverandering: aan de slag met klimaatadaptatie
We merken het allemaal...
... het klimaat verandert: hogere temperaturen, een sneller stijgende zeespiegel, nattere winters, heftigere buien en kans op drogere zomers. Het KNMI heeft voor het waterschap, de provincie en gemeenten de klimaatverandering in de regio Utrecht onderzocht. Feiten en cijfers rond dit onderwerp zijn bijeengebracht in een rapport dat is opgemaakt als een online magazine.
Ook ons waterschap houdt zich bezig met de klimaatverandering. We werken samen met onze partners aan een integraal antwoord op de klimaatverandering en bijbehorende impact op ons watersysteem. Belangrijke thema’s daarbij zijn wateroverlast, (situaties waarin mensen overlast ondervinden als gevolg van te veel water)watertekort en ruimtelijke adaptatie. Daarvoor hebben we de visie Toekomstbestendig Watersysteem (pdf, 2.7 MB) (TBWS) ontwikkeld.
Daarnaast zijn we samen met veertien Utrechtse gemeenten, de provincie Utrecht, en de Veiligheidsregio Utrecht verenigd in Het Netwerkwerk Water en Klimaat. Samen werken we aan oplossingen en bewustwording, zodat de regio Utrecht ook in 2050 nog aantrekkelijk is om in te leven.
Wat kun jij doen?
Al best veel! Als inwoner kun je op verschillende manieren aan de slag met het klimaatbestendig maken van jouw omgeving. Door jouw bijdrage help je mee aan het voorkomen van wateroverlast (situaties waarin mensen overlast ondervinden als gevolg van te veel water), droogte, hittestress en verbeteren van de biodiversiteit.
- Ons waterschap heeft de regeling Blauwe Bewonersinitiatieven. Hierbij is er subsidie beschikbaar voor projecten die zorgen voor het vergroten van het waterbewustzijn en duurzaam waterbeheer (is het totaal aan activiteiten die tot doel hebben om het grond- en oppervlaktewater zo goed mogelijk te beheren)in ons waterschapsgebied. Je leest er alles over op de pagina Blauwe Bewonersinitiatieven.
- Op de website klimaatklaar.nl staan veel verschillende voorbeelden. Ook vind je er de subsidies die de verschillende gemeenten bieden om hierbij te ondersteunen.
- Iedereen kan meehelpen om vaker voorkomende plotselinge wateroverlast op te vangen. Zo zijn er allerlei tips en trucs om de tuin watervriendelijk(er) te maken. Het waterschap werkt samen met gemeenten en verschillende tuincentra om deze tips onder de aandacht te brengen.
Wat is ruimtelijke adaptatie
We moeten met z'n allen de regio Utrecht zodanig (gaan) inrichten dat we de gevolgen van het veranderende klimaat het hoofd kunnen bieden. Het gaat dan om voorkomen van problemen bij wateroverlast (situaties waarin mensen overlast ondervinden als gevolg van te veel water), extreme droogte, hitte en overstromingen. Deze opgaven moeten regionaal en lokaal worden opgepakt, zoals verwoord in de Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie:
- De bebouwde omgeving van de regio Utrecht is ook in 2050 nog aantrekkelijk om te leven, omdat de bebouwde omgeving bestand is tegen wateroverlast door heviger neerslag, tegen langduriger droogte en tegen hogere temperaturen.
- Uiterlijk in 2020 worden alle ruimtelijke ingrepen integraal getoetst op hun klimaatbestendigheid.
Dit plan is in 2018 opgesteld. Het is een nationaal plan van gemeenten, waterschappen, provincies en het rijk. In dit Deltaplan staan 7 ambities voor een klimaatbestendige inrichting (png, 139 kB) genoemd. Een daarvan is de afspraak dat de regio’s een klimaatstresstest gaan opstellen. De overheden in de regio Utrecht hebben dit in 2018 uitgevoerd.
Bestuursakkoord Klimaatadaptatie
Alle overheden maken de komende jaren in totaal 600 miljoen euro beschikbaar om Nederland weerbaarder te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering. De koepels van gemeenten, waterschappen, provincies en ministerie tekenden daarvoor in 2018 het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie. De overheden in Utrecht zullen via de werkregio van het Deltaprogramma hier aan gaan werken. In 2019 hebben we van de minister rijkssteun toegezegd gekregen voor pilotprojecten en procesondersteuning regionale samenwerking. De Coalitie had in 2018 al wat voorwerk gedaan.
Deltaprogramma 2020
Op Prinsjesdag is het Deltaprogramma 2020 aangeboden aan de Tweede Kamer, met daarin acties op het gebied van waterveiligheid, waterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie. De activiteiten van de regio Utrecht staan prachtig benoemd. Voor meer achtergrondinformatie kunt u kijken op de webpagina over droogte en waterbeschikbaarheid van het Kennisportaal Klimaatadaptatie.
Klimaatstresstesten
In alle gemeenten van ons beheergebied zijn in 2018 klimaatstresstesten (pdf, 886 kB) uitgevoerd. Een klimaatstresstest geeft een eerste antwoord op de vraag wat de gevolgen zijn van klimaatverandering: waar ontstaan knelpunten bij overstromingen, hevige neerslag en wat gebeurt er bij lange perioden van droogte of hitte? De kaarten zijn te vinden in het Klimaatportaal van de provincie Utrecht. Iedere gemeente heeft een eigen rapport en de data gekregen van de klimaatstresstest. Deze zijn bij de gemeenten op te vragen.
Netwerk Water & Klimaat
Veertien Utrechtse gemeenten, de provincie Utrecht, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en de Veiligheidsregio Utrecht hebben hun handen ineen geslagen en werken samen aan oplossingen, zodat de regio ook in 2050 nog aantrekkelijk is om in te leven.
Voorbeelden van klimaatbestendige projecten
Er wordt door de deelnemers van de coalitie ook nu al gewerkt aan klimaatbestendige projecten.