Dijken
Langs de Lekdijk zijn nog veel historische peilschaalhuisjes, verhoefslagpalen en dijkmagazijnen te vinden.
Meer weten over het historische dijkbeheer? Maak dan eens een afspraak voor een rondleiding in en rond ons Dijkhuis in Jaarsveld!
Dijkmagazijnen
Een dijkmagazijn bij Willige Langerak. Een soortgelijk magazijn bevindt zich ook bij 't Klaphek in IJsselstein. Vroeger werden hier schoppen, kruiwagens en (kaars)lantaarns voor reparaties aan de dijk bewaard. De magazijnen worden nu niet meer gebruikt.
Waak- en wachthuispalen
Als het water in de Lek tot 'Clockeslag'peil gestegen was, werden de leden van het dijkleger door de kerkklokken gealarmeerd. Ze moesten dan opkomen in één van wacht- of waakhuizen langs de dijk. Die waren gemarkeerd met een wacht- of waakhuispaal.
Langs de Lekdijk tussen Nieuwegein en Schoonhoven staan nog negen van deze palen, vaak in combinatie met een wachthuis en/of een peilschaalhuisje.
Folder Dijkhuis Jaarsveld
Verhoefslagpalen
Tussen Nieuwegein en Schoonhoven staan nog ruim 150 verhoefslagpalen op de Lekdijk. Deze palen gaven vroeger aan, welk deel van de dijk door de 'dijkplichtige' onderhouden moest worden.
Tussen Amerongen en Nieuwegein zijn ze bijna allemaal verdwenen; echter meer dan honderd zijn in de binnenstad van Wijk bij Duurstede hergebruikt als anti-parkeerpaaltje.
Peilschaalhuisjes
Peilschaalhuisjes werden gebouwd om bij hoogwater het waterpeil in de rivier nauwkeurig te kunnen aflezen, zonder last te hebben van golfslag. In ons gebied zijn nog acht van deze huisjes langs de Lekdijk aanwezig. De huisjes in het westelijk deel van ons gebied zijn voorzien van een dak om te voorkomen dat er afval in wordt gegooid.
Dit peilschaalhuisje staat in Lopik.
Dijkhuizen in Jaarsveld en Schalkwijk
Het Dijkhuis in Jaarsveld was het kantoor van Hoogheemraadschap Lekdijk Benedendams. Hier vergaderde het bestuur, en bij hoogwater was het ook de commandopost voor de dijkbewaking.
In Schalkwijk stond het dijkhuis van Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams. Dit is tegenwoordig in particulier bezit.
Boek een rondleiding door het Dijkhuis in Jaarsveld
Op de zolder van de Zwarte Schuur naast het Dijkhuis in Jaarsveld is een kleine expositie ('kijkdoos') ingericht over het historische en hedendaagse dijkleger. Vrijwilligers van de Stichting Kunst en Cultuur Lopik leiden u op afspraak in het weekend rond langs de expositie, en in en om het Dijkhuis. Stap in de wereld van dijkgraven en dijklegersoldaten!