Onderhoudstips en veel gestelde vragen over schouwcontroles

Informatie over baggeren vindt u op de pagina Baggeren en tips

Het beste moment om een boom te snoeien is in het najaar, samen met het dagelijks onderhoud, Maar dit kan variëren per soort begroeiing. Als het vriest kunt u beter niet snoeien, de wonden hebben dan meer tijd nodig om te herstellen en de boom zou dan leeg kunnen bloeden.
De gesnoeide takken kunt u het beste klein versnipperen zodat het gemakkelijk gebruikt kan worden als compost. Zo bestaat niet de mogelijkheid dat het alsnog in de watergang terecht komt.

Om een watergang op diepte te brengen, kunt u het beste met de andere aangrenzende eigenaar/eigenaren overleggen hoe u het gaat aanpakken. U bent namelijk samen verantwoordelijk voor de gehele watergang. U kunt de sloot op diepte brengen met een schep, hark, baggerbeugel of door het inhuren van een loonwerker of hovenier die het handmatig of machinaal met een baggerpomp of kraan uitvoert. Wanneer u een loonwerker inschakelt om het onderhoud uit te voeren, kan het lonen om met meerdere bewoners een opdracht te geven om de kosten te drukken.

In sommige gevallen is het perceel aan de andere kant van de watergang van een gemeente, Rijkswaterstaat, provincie of spoorpartij. Beiden hebben jullie een onderhoudsplicht. Wij adviseren om contact met elkaar op te nemen om onderhoudsafspraken te maken.

Als u onderhoudsplichtig bent voor sloten waarin de krabbenscheer en-/of groene glazenmaker voorkomen, bent ook u wettelijk verplicht om deze soorten te beschermen. Dienst Regelingen en de NVWA houden hier toezicht op.
U houdt voldoende rekening met de aanwezigheid van krabbenscheer en groene glazenmaker door ook volgens onze gedragscode te werken. U vindt deze op Unie van Waterschappen (uvw.nl), zoek op "gedragscode" en bekijk de "Wet natuurbescherming" en "Flora en Fauna wet" Wij verzoeken u nooit meer dan de helft van die planten in een sloot te verwijderen. Zorg dat er voldoende grotere (oudere) planten met brede bladeren aanwezig zijn en verwijder minimaal twee jaar later pas weer maximaal de helft. U kunt de krabbenscheerplanten het beste pas in het najaar verwijderen. Baggeren kunt u het beste met een baggerspuit doen. De zuigmond gaat dan onder de krabbenscheerplanten door, zonder ze te beschadigen.

U kunt met verschillende gereedschappen werken om de bodem van uw sloot schoon te maken. Bijvoorbeeld met een kantzeis, krooshaak, hark of haakse riek. De begroeiing op het talud kunt u wegmaaien met zeis, bosmaaier of trimmer en u kunt een hoge drukspuit gebruiken om duikers door te spuiten. Let er op dat het maaisel niet in het water blijft liggen. U kunt het ook door een loonwerker of hovenier laten uitvoeren, dit kunt u wellicht gezamenlijk met uw buren organiseren, dat is vaak goedkoper.

Het beleid van het waterschap is gericht op natuurvriendelijk onderhoud van watergangen. Bij natuurvriendelijk onderhoud houden wij rekening met de seizoenen. Zo is het najaar voor maaien het meest geschikt omdat bijvoorbeeld het broedseizoen afgelopen is.
Wilt u op een natuurvriendelijke wijze uw buitengewoon onderhoud (baggeren) uitvoeren? Maak dan gebruik van een baggerspuit. Met een baggerspuit brengt u zo min mogelijk schade toe aan de planten en dieren in de sloot.
Natuurvriendelijk onderhoud van een sloot of een oever betekent niet dat u nooit meer hoeft te baggeren. Baggeren is nodig om de watergang op diepte te houden. Een ondiepe sloot is slecht voor het waterleven: het water stroomt niet goed meer, bevat daardoor niet veel zuurstof en wordt in de zomer snel te warm. Ook is er dikwijls veel algengroei, wat slecht is voor het andere waterleven. Uiteindelijk kan in een watergang met teveel bagger vissterfte optreden.

Bekijk hier een filmpje over baggerspuiten en ecologisch slootschonen.

Tijdens de najaarsschouw wordt naast het reguliere onderhoud ook gecontroleerd op overhangend hout boven hoofdwatergangen. Het onderhoud van deze watergangen wordt doorgaans met een maaiboot uitgevoerd. Wanneer het overhangend hout toch boven deze watergang hangt, kan het onderhoud niet optimaal worden uitgevoerd. Zodra een boom of struik boven het water hangt en er breekt een tak af, komt deze in het watersysteem terecht. Dit kan problemen geven voor de doorstroming. In het tertiaire waterstelsel mag begroeiing nooit in het water hangen, omdat er anders drijfvuil achter blijft hangen wat de doorstroming belemmerd. Ook is het niet wenselijk als de hele watergang is overdekt met begroeiing.

Heeft u (zelfgegraven) greppels of droge sloten (waar dus bijna nooit water in staat) in of om uw perceel? Deze sloten zorgen voor extra waterberging en afwatering in een nat seizoen.
Ook al kan de doorstroming niet in gevaar komen, dan wil dat niet zeggen dat ze mogen verlanden of worden gebruikt als stortplaats voor bagger en/of snoeihout. Dit gaat ten koste van hun functie als waterberger. Het is raadzaam om een keer per jaar onderhoud uit te voeren om zo verlanding te voorkomen.

Het waterschap controleert een aantal keren per jaar of de watergangen goed onderhouden zijn. Deze controle heet schouw. De schouw bestaat uit twee onderdelen: de najaarsschouw en de diepte-/profielschouw. Ook controleren we jaarlijks in mei en juni in een paar gebieden de kweldammen en hoogwatervoorzieningen.

En natuurlijk het hele jaar door...
Behalve op deze vaste momenten, controleren medewerkers van het waterschap het hele jaar door of watergangen, kaden en dijken in goede conditie zijn. Zo nodig kunnen zij onderhoudsplichtigen daarop aanspreken.

Onderhoud is nodig voor een goede aan- en afvoer van water en voor een gezond watermilieu. Het dagelijks onderhoud bestaat uit het maaien van de slootkanten, het verwijderen van overtollige waterplanten en vuil. Dit controleren we tijdens de najaarsschouw.

Het verwijderen van de bagger en het herstel van het profiel is het groot onderhoud. Dit controleren we tijdens de diepte-/profielschouw. Bij sommige watergangen hebben ook de (natuurvriendelijke) oevers onderhoud nodig.

Er zijn het type watergang verschillende schouwcontroles.  Het advies is om eerst op te zoeken welke type watergang voor u geldt. Bekijk dan welke schouwcontroles er gedaan worden voor uw type, wanneer en welke werkzaamheden daarbij horen. U kunt dit allemaal vinden op Onderhoudsplicht dijk, sloot en andere watergangen - HDSR

Blijf op de hoogte van berichten vanuit de overheid die van invloed zijn op uw omgeving. Dit kan via de e-mailservice of app van ‘Over uw buurt’. Over uw buurt | Overheid.nl

Het beheergebied van De Stichtse Rijnlanden is opgedeeld in vier gebieden: Kromme Rijn, Leidsche Rijn, Oude Rijn en IJssel.

Diepte-/profielschouw

Ieder voorjaar controleren wij één gebied of het onderhoud aan de watergangen goed is uitgevoerd. De planning ziet er als volgt uit:

• 2025:  Leidsche Rijn
• 2026:  IJssel
• 2027:  Kromme Rijn
• 2028:  Oude Rijn

Aansluitend starten we in 2029 weer in gebied Leidsche Rijn enz.

Najaarsschouw

Ieder jaar, vanaf de laatste woensdag van oktober, controleren wij in het hele gebied van het waterschap of het onderhoud aan de belangrijkste watergangen is uitgevoerd.

Vanaf maart of april komen schouwmeesters van het waterschap controleren (schouwen) of u het onderhoud hebt uitgevoerd. Is het onderhoud niet (voldoende) uitgevoerd, dan krijgt u een brief van het waterschap. U krijgt alsnog de gelegenheid het onderhoud uit te voeren

Wanneer blijkt dat er geen of niet goed onderhoud is gepleegd dan ontvangt de onderhoudsplichtige een brief met het verzoek om binnen een gestelde periode het onderhoud alsnog uit te voeren en gereed te melden via de website.  Mocht het onderhoud dan nog steeds niet of niet voldoende uitgevoerd zijn gaan wij over tot handhaving. Het waterschap zal dan overgaan tot het opleggen van een last onder dwangsom waarbij de kosten afhankelijk zijn van het aantal meter slootkant wat niet in orde is. Het waterschap kan ook besluiten om een laster onder bestuursdwang op te leggen wat inhoudt dat het waterschap het onderhoud uitvoert op kosten van de onderhoudsplichtige.

Vanaf de laatste woensdag van oktober controleren (schouwen) medewerkers van het waterschap of u het onderhoud hebt uitgevoerd. Is het onderhoud niet (voldoende) gedaan, dan krijgt u bericht van het waterschap. U krijgt dan nog een korte periode de gelegenheid het onderhoud alsnog uit te voeren.
Daarna wordt opnieuw gecontroleerd of het onderhoud in orde is (herschouw). Wanneer bij de herschouw blijkt dat het onderhoud nog steeds niet (voldoende) is uitgevoerd, zullen wij direct overgaan tot handhaving. Bijvoorbeeld door het toepassen van bestuursdwang. Bestuursdwang houdt in dat wij op uw kosten het onderhoud uitvoeren. Wij kunnen er ook voor kiezen een dwangsom op te leggen. Daarbij betaalt u een bepaald geldbedrag voor elke periode dat het onderhoud nog niet (voldoende) is uitgevoerd. Dit bedrag kan variëren van € 500,-- voor watergangen met een lengte tot 100 meter, tot € 8.000,-- voor water-gangen met een lengte tot 8.000 meter. Voor elke extra kilometer watergang komt daar € 2.000,-- bij.

U kunt de bagger op de kant afzetten. Daarnaast heeft u ook de mogelijkheid om de bagger door de loonwerker af te laten voeren. Als u eigenaar bent van percelen die grenzen aan watergangen die in onderhoud zijn bij het waterschap of andere instanties, hebt u de wettelijke plicht om de bagger uit deze watergangen op uw kant te laten zetten (ontvangstplicht).

Het waterschap is verantwoordelijk voor het onderhoud van de belangrijke (primaire) watergangen. Dit komt neer op ongeveer 1.400 kilometer van de in totaal 9.500 kilometer watergang.
Het waterschap houdt bij het onderhoud rekening met de seizoenen. Zo zijn niet alle maanden geschikt om te baggeren. Daarbij wordt rekening gehouden met de ecologie en het gedrag van de verschillende soorten vissen en amfibieën. Op basis van onderzoek en in samenspraak met andere overheidsinstanties zijn per deelgebied baggerrichtlijnen opgesteld. In die richtlijnen is beschreven waar, wanneer en op welke wijze gebaggerd kan worden op een manier die de natuur zoveel mogelijk ontziet.  Informatie over baggerrichtlijnen vindt u op onze pagina Gedragscode Wet Natuurbescherming - HDSR intra

De locatie van het perceel staat aangegeven op een kaartje dat bij de overtredingsbrief is gevoegd. Mocht de locatie nog niet duidelijk zijn, dan kunt u voor de najaars, hout en diepte-/profielschouw de locatie op onze website opzoeken. Kijk hiervoor op de pagina Reden van aanschrijving opzoeken - HDSR