Bouwen in Rijnenburg

In de Programmatisch Verkenning is water en bodem sturend een belangrijk basisprincipe voor de inrichting van Rijnenburg. De uitganspunten voor een klimaatbestendige inrichting zijn in nauwe samenwerking met HDSR opgesteld. Deze uitgangspunten zijn als bijlage opgenomen bij de Programmatische Verkenning. Met deze uitgangspunten verwachten wij dat de wijk ook op lage termijn bestand is tegen klimaatverandering.

De resultaten van de Programmatische Verkenning worden vastgelegd in een Uitgangspuntennotitie waarover de gemeenteraad van Utrecht naar verwachting in 2026 een besluit zal nemen.

Als we naar de bodem kijken, bestaat het poldergebied Rijnenburg uit twee delen. Het hoger gelegen, zuidelijke deel heeft een ondergrond van zand en klei. In het lager gelegen, noordelijke deel bestaat de bodem grotendeels uit veen. Door inklinking van de veengrond daalt de bodem ieder jaar een beetje verder. Deze delen zijn daardoor gevoelig voor wateroverlast en bodemdaling. HDSR heeft de hoeveelheid regen die in de zomer van 2021 is gevallen in Limburg, op het HDSR-gebied geprojecteerd. De uitkomsten van deze studie laten zien dat een groot deel van Rijnenburg, ook zonder woningbouw, in een dergelijke situatie onder water komt te staan.

HDSR heeft het noordelijke gebied aangewezen als een zoeklocatie voor regionale waterberging. Dit is noodzakelijk om tijdelijk extra water vast te houden voordat het in het Amsterdam-Rijnkanaal en het Noordzeekanaal stroomt, vooral wanneer het gemaal van IJmuiden niet in staat is al het water af te voeren. Door water in Rijnenburg op te slaan, voorkomen we overlast in dit gebied en verlichten we tegelijkertijd de druk op het Amsterdam-Rijnkanaal en het Noordzeekanaal. De kwetsbaarheid van dit systeem werd in november 2023 duidelijk tijdens storm Ciarán, toen het water gevaarlijk hoog kwam te staan in de Houthavens van Amsterdam. HDSR heeft meerdere zoekgebieden voor waterberging vastgesteld, waarvan het noorden van Rijnenburg er één is.

Op 11 december 2024 heeft HDSR het Akkoord van Rijnenburg getekend. HDSR is tevreden hoe water, bodem en klimaatadaptatie hierin zijn opgenomen. Op verzoek van HDSR is onder andere de volgende hoofddoelstelling toegevoegd: Invulling geven aan een klimaatbestendige en toekomstbestendige inrichting van het gebied.

In 2021 gaf ons waterschap de boodschap af, dat in verband met bodemdaling en wateroverlast, de polder Rijnenburg geen goede locatie is om te bouwen. Het volledig volbouwen van Rijnenburg vinden wij vanuit water(beheer) en klimaatoverwegingen technisch onhaalbaar. De reden hiervoor is dat het klimaat sneller verandert dan eerder werd aangenomen. Het is een kwestie van tijd, voordat de bui die in de zomer van 2021 in Limburg is gevallen, ook in de regio Utrecht valt. Daar moet de stad nu op anticiperen. Gebeurt dat niet, dan kunnen wij de afvoer van water in de toekomst niet langer garanderen. Als we toch willen bouwen in Rijnenburg, dan moet dit dus klimaat- en bodemdalingsbestendig met voldoende ruimte voor waterberging